فهرست محتوا
«سردرد میگرنی» از انواع شدید سردرد است که می‌تواند منجر به درد شدید ضربان‌دار یا احساس نبض در یک طرف سر شود. علاوه بر این در اغلب مواقع علائم میگرن شامل حالت تهوع، استفراغ و حساسیت شدید به نور و صدا نیز است. حملات میگرن می‌تواند از ساعت‌ها تا چندین روز ادامه داشته باشد. در اغلب مواقع درد به قدری شدید است که در فعالیت‌های روزانه اختلال ایجاد می‌کند. برای برخی از افراد نشانه‌ای هشداردهنده به عنوان پیش‌آگهی میگرن نیز ایجاد می‌شود. علائم میگرن در این مرحله می‌تواند شامل اختلال بینایی یا سایر مشکلات دیگر مانند گزگز در یک طرف صورت، بازو یا پا و مشکل در صحبت کردن باشد.در معاینات بدو استخدام و معاینات دوره ای طب کار بسیار مشاهده می‌شود که شاغلین به دلایل مختلفی از جمله استرس و فشار کار و… مبتلا به سردرد میگرنی هستند. در این مقاله درباره علائم سردرد میگرنی، پیشگیری و راه درمان میگرن به طور مفصل توضیح داده‌ایم.
میگرن چیست؟
میگرن(Migraine) بیماری است که با سردردهای مداوم و سخت مشخص می‌شود و غالبا با اختلالات زودگذری در جریان خون مغزی و استفراغ همراه است. این بیماری با یک نوع سردرد شدید و ناتوان کننده معمولا در یک طرف سر همراه است، که علائم دیگری مثل تهوع، استفراغ و مشکلات بینایی نیز دارد. حملات میگرنی می‌تواند ۷۲-۲ ساعت طول بکشد که در برخی افراد ممکن است بطور هفتگی رخ دهند، در حالیکه در برخی دیگر ممکن است حتی یکبار در سال رخ ندهد. میگرن هر دو جنس را تحت تاثیر قرار می‌دهد، اما در زنان شایع‌تر است. میگرن همچنین ممکن است ارثی باشد. بیماری در حوالی سنین بلوغ شروع شده و در میانسالی از نظر شدت و دفعات تکرارش کاهش می‌یابد. حملات میگرن بیشتر صبح‌ها شروع شده و علائم اولیه آن تار شدن دید یا ظهور نقاط رنگی در خطوط جلوی چشم است.
تفاوت سردردهای میگرنی با سردردهای تنشی معمول چیست؟
در افرادی که دچار سردردهای میگرنی هستند، درد ضربان‌دار و عمیق مشاهده می۲شود در حالیکه سردرد تنشی با فشار به سر یا اطراف گردن همراه است. موقعیت ایجاد درد در سردردهای میگرنی، در پشت سر و یا نزدیک به چشم و در یک طرف سر است در حالیکه در سردردهای تنشی وجود درد در سراسر پیشانی و سر و یا در گردن گزارش می‌شود. شدت درد در سردردهای میگرنی تا حدی است که معمولا افرادی که دچار حمله میگرنی می‌شوند توانایی انجام کارهای روزمره و یا تمرکز بر امور را از دست می دهند. در حالیکه سر دردهای تنشی معمولا خفیفند.
زمان سر دردهای میگرنی معمولا طولانی است در حالیکه سردردهای تنشی در مدت زمان کوتاهی بهبود می یابند. در سردردهای میگرنی تهوع، استفراغ و ناراحتی معده دیده می شود که در سردردهای تنشی این علائم تجربه نمی شود. ۱ تا ۲ روز قبل از شروع میگرن علائمی از جمله یبوست، افسردگی، اسهال، بیش فعالی، تحریک پذیری و سفتی گردن مشاهده می شود که این علائم در سردردهای تنشی وجود ندارد.
انواع میگرن
میگرن کلاسیک
میگرن کلاسیک عموما یک سردرد یکطرفه است و به صورت ضربان‌دار اتفاق میافتد. قبل از شروع سردرد بیمار دچار تغییرات بینایی می‌شود که به صورت توهمات و جرقه‌های بینایی هستند که اصطلاحا به آن ” اورا ” می‌گویند. اکثر بیماران یک حمله را در طول هفته تجربه می‌کنند و اصولا بین ۲ تا ۲۴ ساعت طول می‌کشد. بیمار دچار حالت‌هایی مانند تهوع، استفراغ، گریز از نور، سستی و حتی گاهی در مراحل حاد دچار اختلال حسی نیمه بدن و تکلمم می‌شود. در بین حملات بیمار سردرد یا ناراحتی دیگری ندارد.
میگرن معمولی
در میگرن معمولی یا غیر کلاسیک علائم بینایی قبل از حمله بوجود نمی‌آید. این نوع سردرد بیشتر دو طرفه بوده و ضربان‌دار است. درد بیشتر دور حلقه چشم احساس می‌شود و ممکن است در ادامه آن سفتی گردن هم بوجود آید. این نوع میگرن شیوع بیشتری دارد و همراه با تهوع و استفراغ است.
علت بوجود آمدن میگرن
تنگ شدن، سپس گشاد شدن و التهاب رگ‌های خونی که به پوست سر و مغز می‌روند. سردرد زمانی آغاز می‌شود که رگها دوباره گشاد می‌شوند. تغییر الگوی خواب، بیدار ماندن شبانه، کار کردن زیاد و خستگی بیش از حد می‌تواند باعث بروز میگرن شود. گاهی اوقات خانم‌ها بروز این سردردها را به دوران عادت ماهیانه نسبت می‌دهند و مصرف قرص‌های بارداری را عامل مهمی برای بوجود آمدن میگرن می‌دانند. صدای بلند، نور زیاد، کنسرت موسیقی و فشار به گردن و حتی درد دندان باعث بروز میگرن می‌شود.
علائم و نشانه های میگرن
مرحله پیش نشانه
علائم میگرن ممکن است یک تا دو روز قبل از خود سردرد شروع شوند. این مرحله، به عنوان مرحله‌ی پیش‌نشانه شناخته می‌شود. علائم این مرحله می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- میل شدید به غذا
- افسردگی
- خستگی یا پایین بودن انرژی
- خمیازه‌ی مکرر
- بیش‌فعالی
- تحریک‌پذیری
- سفتی گردن
فاز حمله
علائم فاز حمله ممکن است از ساعت‌ها تا روزها طول بکشد و ممکن است از فرد به فرد متفاوت باشد. برخی علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- افزایش حساسیت به نور و صدا
- تهوع
- سرگیجه یا احساس ضعف
- درد یک طرف سر، سمت چپ یا راست یا جلو یا گیجگاه
- سردرد ضربان‌دار و ذق ذق‌کننده
- استفراغ
بعد از فاز حمله، فرد اغلب فاز پس‌نشانه را تجربه می‌کند. در طول این فاز، معمولا تغییراتی در حالت و احساسات فرد رخ می‌دهد. این تغییرات می‌تواند از احساس سرخوشی و خوشحالی شدید تا احساس خستگی و بی‌حالی متغیر باشد. سردردی خفیف و گنگ نیز ممکن است هم‌چنان تداوم داشته باشد.طول و شدت سردرد در این فازها می‌تواند در افراد مختلف، درجات متفاوت داشته باشد. گاهی اوقات ممکن است از یک فاز جهش شود و حمله میگرنی بدون ایجاد سردرد، رخ دهد.
عوامل موثر در سردرد میگرنی
- استرس
- سابقه خانوادگی میگرن
- سیگار کشیدن
- مصرف الکل
- مصرف بسیاری از داروها
- کمبود خواب و در برخی افراد خوابیدن زیاد
تشخیص میگرن
هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص میگرن وجود ندارد و بر اساس شرح حال بیمار و معاینه، میگرن تشخیص داده می‌شود.
پیشگیری از سردرد میگرنی
تا سال های اخیر محققان دوری از عوامل موثر در ایجاد میگرن را به عنوان بهترین راهکار در جلوگیری از شروع این حملات می دانستند اما دوری از برخی از این عوامل در عمل ممکن نیست و همچنین این پرهیز همیشه موثر نیست. از این روتغییر در سبک زندگی می تواند مانعی موثر در شروع این حملات باشد. از موثرترین راهکارها جهت ممانعت از ایجاد حملات میگرنی می توان به داشتن الگوی منظم خواب و تغذیه، کنترل استرس، ورزش هوازی منظم، پرهیز ازاضافه وزن و عدم مصرف داروهای استروئیدی اشاره نمود. بنابراین:
- حتی المقدور میزان استرس را در زندگیتان کم کنید.
- مصرف برخی از داروها می‌تواند در بعضی افراد از بروز حملات جلوگیری کند.
- از عواملی که باعث آغاز حملات سردرد میگرنی می‌شوند در صورت امکان پرهیز کنید.
درمان میگرن
معمولا نیاز به آزمایشات تشخیصی نیست، اما ممکن است آزمایش خون یا سی‌تی اسکن برای رد سایر بیماری‌ها انجام گیرند. به هنگام بروز اولین نشانه‌های حمله میگرنی روی سر خود یک پارچه سرد یا کیسه یخ بگذارید، یا به صورت خود آب خنک بزنید. چندین ساعت در یک اتاق تاریک و آرام دراز بکشید. دو عدد بالش در دو طرف سر خود بگذارید تا سرتان تکان نخورد. در صورت امکان سعی کنید بخوابید. صدا، نور و بوها (خصوصا بوی ناشی از آشپزی و سیگار) را به حداقل برسانید.
داروی سردرد میگرنی
هیچ داروی خاصی نسبت به دیگر داروها ارجحیت ندارد و اثر قطعی از هیچ کدام از آنها مورد انتظار نیست. اولین راه معالجه جلوگیری از وقوع سردرد بوسیله تجویز روزانه دارویی حاوی ارگوتامین است که باعث انقباض مویرگ‌های مغز می‌شود. برای کاهش علائم میگرن و پیشگیری از بروز حملات، طیف گسترده‌ای از داروها موجود هستند.
- ارگوتامین‌ها (همراه با کافئین) به‌صورت خوارکی، شیاف یا استنشاقی
- آسپرین، استامینوفن یا ایبوپروفن
- ترکیب استامینوفن و کدئین
- آنتی‌هیستامین‌ها برای گشاد کردن رگها
- داروهای ضد استفراغ برای کم کردن تهوع و استفراغ
- داروهای تنگ‌کننده رگها
نتیجه:
همانطور که در بالا ذکر شد سردرد میگرنی یکی از انواع سردرد است که شدت آن بسیار زیاد و آزارد هنده است. اما توجه داشته باشید که میگرن فقط به سردرد محدود نمی شود. خطرات میگرن شامل عوارضی نظیر احتمال ایجاد سکته مغزی و مشکل قلبی است. فیبرومیالژیا، افسردگی، اضطراب و برخی بیماریهای دیگر از جمله دیگر خطرات میگرن هستند. بنابراین بهتر است در صورت مشاهده علائم میگرن معاینات چکاپ انجام داده و با مراجعه به پزشک متخصص علت آن را بیابید تا از بروز خطرات تهدیدکننده آن پیشگیری شود. همچنین شایان ذکر است که در مرکز طب کار پرانا این معاینات انجام می‌پذیرد و در صورت نیاز ارجاع به پزشک متخصص انجام می‌شود. جهت اطلاعات بیشتر از طریق راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
طب کار پرانا را در شبکه‌های اجتماعی زیر دنبال کنید.
