مچ درد و نکات ارگونومی برای پیشگیری از آن

مچ درد یکی از مشکلات شایع بویژه در محیط کار است که به دلیل فشارهای مکرر و اشتباهات ارگونومیکی در فعالیت‌های روزمره و شغلی رخ می‌دهد. با این وجود درد مچ دست می تواند در نتیجه عوارض طولانی مدت، از جمله فشار های مکرر، آرتروز و سندرم تونل کارپال ایجاد شود. این مشکل می‌تواند بر توانایی افراد در انجام وظایف کاری تأثیر منفی بگذارد و به طور کلی کیفیت زندگی شغلی را کاهش دهد. در این مقاله، به بررسی علل مچ درد در افراد و مشاغل مختلف پرداخته و راهکارهای ارگونومی برای پیشگیری از آن‌ را معرفی کرده‌ایم.

علائم و نشانه‌های مچ درد

در صورتی که با هریک از علائم زیر مواجه شدید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا علت آن را مشخص و درمان مناسب را تجویز کند.

• درد: درد در ناحیه مچ دست یکی از علائم اصلی مچ درد است. این درد ممکن است تیز، خفیف، مزمن یا ناگهانی باشد و در طول روز یا در فعالیت‌های خاص از جمله حرکت دادن مچ دست بیشتر شود.
• تورم: وجود تورم یا ورم در مچ دست می‌تواند نشانه‌ای از التهاب و آسیب باشد. این تورم ممکن است با درد و سفتی در مچ همراه باشد.
• سفتی و محدودیت در حرکت: اگر مچ دست آسیب ببیند، ممکن است سفتی و محدودیت در حرکت آن ایجاد شود. شما ممکن است نتوانید مچ دست را به صورت طبیعی حرکت دهید و یا در حرکات خاص مشکل داشته باشید.
• حساسیت: ممکن است مچ دست حساسیت نشان دهد و در برابر لمس، فشار یا حرکت ملایم حساس باشد. این حساسیت ممکن است منجر به درد شدیدتر شود.
• ضعف و کاهش عملکرد: در صورتی که مچ دست آسیب ببیند، می‌تواند منجر به ضعف عضلات دست و کاهش عملکرد آن شود.احتمال دارد دچار مشکل در انجام وظایف روزمره شوید؛ مانند نگهداری اشیاء سنگین یا انجام حرکات دقیق.
• قرمزی و گرما: در برخی موارد التهاب در منطقه مچ دست ممکن است باعث قرمزی و افزایش دمای محل می‌شود.

تا زمانی که میزان خستگی کمتر از توانایی بدن برای بازیابی باشد، بافت های نرم مچ دست سالم می‌مانند. اما فشار و خستگی زیاد، می تواند منجر به التهاب و در نهایت یک اختلال اسکلتی عضلانی دردناک و پرهزینه (MSD) شود.

علت درد مچ دست چیست؟

درد مچ دست ممکن است به دلایل زیادی رخ دهد، خواه یک خستگی ساده یا یک مسئله اساسی. معمولاً آسیب‌دیدگی مچ دست علت اصلی است و تخریب اعصابی که از مچ دست عبور می‌کنند می‌تواند درد ایجاد کند. آسیب رسیدن به هر یک از قسمت‌های مچ می‌تواند باعث ایجاد درد شود و توانایی شما در استفاده از آن را تحت تأثیر قرار دهد. از جمله این موارد شامل:

آسیب‌دیدگی ناگهانی

درد مچ دست در صورتی که با ورم و کبودی همراه باشد، معمولاً در نتیجه یک آسیب‌دیدگی ایجاد می‌شود. علائم مربوط به شکستگی احتمالی استخوان می‌تواند تغییر شکل مفاصل و عدم توانایی حرکت مچ یا یک انگشت باشد. سایر موارد شامل رگ به رگ شدن، پیچ خوردن، تاندونیت، و بورسیت است.

آسیب‌دیدگی تدریجی در اثر حرکات تکراری

هر فعالیتی که شامل حرکت مکرر مچ دست باشد، مثل ورزش تنیس یا نواختن ویولن سل و… می‌تواند باعث التهاب بافت‌های اطراف مفاصل مچ دست یا حتی باعث شکستگی شود. به‌ویژه هنگامی‌که شما ساعت‎ها بدون وقفه این حرکات را انجام دهید. زیرا کار بیش‎ ازحد مفصل مچ دست می‌تواند باعث تورم آن شده و به عصب‎های اطراف آن فشار وارد کند.

سندرم دکوروان

یک آسیب‌‏دیدگی تدریجی است که باعث احساس درد در شست دست می‌شود. در این شرایط، تاندون‎ها و پوشش‎های آنها در قسمت شست دست ملتهب و متورم می‌شوند. علائم شامل احساس گرما در داخل مچ دست، تورم و ضعف در امتداد مچ دست، بازو و انگشت شست است. تاندونیت مچ دست می‌تواند زمانی اتفاق بیفتد که تاندون‏های مچ دست دچار پارگی ریز یا تحریک و التهاب شوند. این وضعیت معمولاً به دلیل حرکت تکراری مچ دست اتفاق میافتد.

سندرم تونل کارپال

این سندرم هنگامی ایجاد می‌شود که فشار وارد بر عصب میانی هنگام عبور از تونل کارپال مچ دست، افزایش یابد. علائم آن شامل احساس درد، سوزش، بی‌حسی، یا خارش در ناحیه کف دست، مچ، شست، یا سایر انگشتان است. بدین ترتیب عضلات شست می‌تواند ضعیف شده و گرفتن اجسام دشوار می‌شود. علاوه بر این در این شرایط درد ممکن است به سمت آرنج کشیده شود.

همچنین بخوانید…

علت بی‌حسی، گزگز و درد انگشتان چیست؟

کیست‏‌های گانگلیون

این کیست‌های بافت نرم اغلب در قسمتی از مچ دست شما (دقیقا مقابل کف دست) ایجاد می‌شوند. کیست‌های گانگلیون ممکن است دردناک باشند و درد آنها با فعالیت بدتر شود.

انواع آرتروز

اُستئوآرتریت

این نوع آرتروز زمانی اتفاق میافتد که غضروف‌های انتهایی استخوان‎های شما با گذشت زمان تخریب شوند. آرتروز در مچ دست غیر معمول است و معمولاً فقط در افرادی‏که در گذشته مچ دست آنها آسیب دیده است دیده می‌شود.

آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصلی

اختلالی که در آن سیستم ایمنی بدن به بافتهای خود حمله می‌کند و معمولاً مفاصل مچ دست را نیز درگیر می‏‌کند. به ‎همین‎ دلیل، اگر یک مچ دست آسیب دیده باشد، مچ دست دیگر نیز آسیب می‎بیند.

علت مچ درد در مشاغل مختلف چیست؟

1. تکرار و فشار مکانیکی: انجام حرکات تکراری و فشار مکانیکی مکرر بر روی مچ‌ها و مفاصل، می‌تواند به التهاب و آسیب در این مناطق منجر شود. مثال‌هایی از این نوع مشاغل شامل تایپیست‌ها، کارگران خط تولید، آهنگران و فلزکاران است.
2. نشستن نادرست: نشستن به شکل نادرست و عدم حمایت صحیح از مچ در طول ساعات کاری، فشار زیادی بر مچ‌ها و مفاصل ایجاد می‌کند. این مشکل به خصوص در کارمندان دفتری، کار با رایانه و کارمندانی که بیشتر وقت خود را در حال نشستن سپری می‌کنند، شایع است.
3. استفاده نادرست از ابزارها و تجهیزات: استفاده نادرست از کیبورد، ماوس، ابزارهای سبک یا سنگین، ابزارهای برقی و… می‌تواند فشار و تنش زیادی بر مچ‌ها و مفاصل ایجاد کند.
4. قرار گرفتن دست در وضعیت‌های نامناسب: در برخی مشاغل، پوسچر نامناسب مچ دست باعث ایجاد فشار بیشتر بر مچ‌ها و مفاصل می‌شود، مانند انجام کارهای بالای سر (نقاشان) یا دراز کشیده (مکانیک‌ها).

راهکارهای ارگونومیکی برای پیشگیری از درد مچ دست

1. آموزش ارگونومی: آموزش اصول ارگونومی به کارکنان بسیار مهم است. آنها باید بدانند که چگونه باید صحیح نشستن، جابه‌جایی صحیح ابزارها و استفاده از تکنیک‌های صحیح در انجام وظایف روزمره را انجام دهند.
2. طراحی ابزارها و تجهیزات: ابزارها و تجهیزات کاری باید به گونه‌ای طراحی شوند که فشار و تنش‌های وارد بر مچ را کاهش دهند. به عنوان مثال، استفاده از کیبوردها و ماوس‌های ارگونومیک، صندلی‌های قابل تنظیم و میزهای با ارتفاع قابل تنظیم می‌تواند بهبود قابل توجهی را در کاهش مچ درد داشته باشد.
3. استفاده از تجهیزات ارگونومی: استفاده از پد حمایتی مچ دست و تجهیزات ارگونومیک دیگر می‌تواند فشار روی مچ‌ها را کاهش داده و درد مچ را کاهش دهد.
4. تنوع فعالیت: فعالیت‌های یکنواخت و تکراری می‌توانند به عوامل بیشتری برای مچ درد منجر شوند. بهتر است تنوعی در فعالیت‌های کاری وجود داشته باشد تا مچ‌ها از فشارها و تنش‌های یکنواخت در امان باشند.
5. استراحت منظم و تمرینات تقویتی: رعایت چرخه کار و استراحت و انجام نرمش‌های مناسب مخصوص مچ‌ها و مفاصل می‌تواند به استحکام و انعطاف‌پذیری آنها کمک کند و مچ درد را کاهش دهد.

جمع بندی

مچ درد یک مشکل شایع در محیط کار است که می‌تواند تأثیرات منفی زیادی بر روی کیفیت زندگی شغلی داشته باشد. با رعایت اصول ارگونومی و استفاده از راهکارهای توصیه شده، می‌توان از بروز آن پیشگیری کرد. آموزش ارگونومی، طراحی مناسب ابزارها و تجهیزات، تنوع در فعالیت‌ها و انجام تمرینات تقویتی می‌تواند بهبود قابل توجهی را در کاهش مچ درد به ارمغان بیاورد. علاوه بر این توجه به این راهکارها، راحتی و بهره‌وری کارکنان افزایش می‌یابد. برای پیشگیری از مچ درد، می‌توانید از خدمات ارگونومی طب کار پرانا شامل ارزیابی ارگونومی، آموزش ارگونومی و مشاوره ارگونومی بهره‌مند شوید.

طب کار پرانا را در شبکه های اجتماعی زیر دنبال کنید.