فهرست محتوا
- ضربان قلب استراحت چیست؟
- ضربان قلب نرمال برای سنین مختلف چند است؟
- تعداد ضربان نرمال قلب در حالت استراحت برای بزرگسالان
- تعداد ضربان نرمال قلب در حالت استراحت برای کودک
- تعداد ضربان قلب نرمال در خواب
- ضربان قلب هدف در حین ورزش
- چه عواملی بر تعداد ضربان نرمال قلب در حالت استراحت تأثیر می گذارند؟
- چه عواملی باعث تغییر در ضربان قلب می شود؟
- حداکثر ضربان قلب چقدر است؟
- ضربان قلب هدف چیست؟
- ضربان غیرطبیعی چگونه است؟
- ضربان قلب تند (تپش قلب)
- علائم تپش قلب
- ضربان قلب کند
- چگونه ضربان قلب خود را بررسی کنیم؟
- چه عواملی باعث افزایش ضربان قلب می شود؟
- چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
- روشهای تشخیص علت بیماری قلبی
- چطور میتوان ضربان نرمال داشت؟
- کلام آخر
ضربان قلب نرمال بزرگسالان بین 60 تا 100 ضربه در دقیقه است. ضربان قلب شما تعداد دفعاتی است که قلب شما در یک دقیقه میزند. عومل بسیاری در تعیین نرمال بودن ضربان قلب بالا و یا پایین ما نقش دارد. بنابراین تشخیص آن اهمیت بسیار زیادی دارد زیرا ممکن است ناشی از یک بیماری خطرناک باشد که نادیده گرفتن آن میتواند خطرات جبران ناپذیری بویژه برای شاغلین حین کار بههمراه داشته باشد. بنابراین تست نوار قلب (الکتروکاردیوگرافی) که یکی از عمده موارد معاینات شغلی و طب کار است میتواند در تشخیص این اختلالات و پیشگیری از حوادث نقش موثری داشته باشد. با انجام معاینات بدو استخدام و معاینات دوره ای سلامت پرسنل خود را تضمین کنید. در این مقاله به ضرورت اهمیت این موضوع پی خواهیم برد.
ضربان قلب استراحت چیست؟
ضربان قلب اغلب زمانی که در حالت استراحت و آرامش هستید اندازهگیری میشود که به آن ضربان قلب استراحت گفته میشود.
بهطور کلی، داشتن ضربان قلب کمتر در حالت استراحت به معنای عملکرد کارآمدتر و آمادگی قلبی و عروقی بهتر است. به عنوان مثال، فردی که بطور منظم ورزش میکند ممکن است ضربان طبیعی وی در حالت استراحت نزدیک به 40 ضربه در دقیقه باشد.
ضربان قلب نرمال در حالت استراحت برای بزرگسالان بین 60 تا 100 ضربه در دقیقه است.
ضربان قلب نرمال برای سنین مختلف چند است؟
زمانی که در حال استراحت هستید، بدن نیاز به اکسیژن کمتری دارد و قلب شما کمترین مقدار خون را پمپاژ میکند. اگرچه ضربان قلب طبیعی در حالت طبیعی بین 60 تا 100 ضربه در دقیقه است، این محدوده برای اکثر بزرگسالان سالم بین 55 تا 85 ضربه در دقیقه است.
وضعیت قلب |
۱۸-۲۵ سال |
۲۶-۳۵ سال |
۳۶-۴۵ سال |
۴۶-۵۵ سال |
۵۶-۶۵ سال |
سالمندان بالای ۶۵ |
عالی |
۵۶-۶۱ bpm |
۵۵-۶۱ bpm |
۵۷-۶۲ bpm |
۵۸-۶۳ bpm |
۵۷-۶۱ bpm |
۵۶-۶۱ bpm |
خوب |
۶۲-۶۵ bpm |
۶۲-۶۵ bpm |
۶۳-۶۶ bpm |
۶۴-۶۷ bpm |
۶۲-۶۷ bpm |
۶۲-۶۵ bpm |
بالاتر از متوسط |
۶۶-۶۹ bpm |
۶۶-۷۰ bpm |
۶۷-۷۰ bpm |
۶۸-۷۱ bpm |
۶۸-۷۱ bpm |
۶۶-۶۹ bpm |
متوسط |
۷۰-۷۳ bpm |
۷۱-۷۴ bpm |
۷۱-۷۵ bpm |
۷۲-۷۶ bpm |
۷۲-۷۵ bpm |
۷۰-۷۳ bpm |
پایین تر از متوسط |
۷۴-۸۱ bpm |
۷۵-۸۱ bpm |
۷۶-۸۲ bpm |
۷۷-۸۳ bpm |
۷۶-۸۱ bpm |
۷۴-۷۹ bpm |
ضعیف |
بالای ۸۲ bpm |
بالای ۸۲ bpm |
بالای ۸۳ bpm |
بالای ۸۴ bpm |
بالای ۸۲ bpm |
بالای ۸۰ bpm |
تعداد ضربان نرمال قلب در حالت استراحت برای بزرگسالان
طبق تحقیقات انجمن قلب آمریکا (AHA) ضربان قلب نرمال در حالت استراحت بین ۶۰ تا ۱۰۰ ضربه در دقیقه است. اما امکان دارد برخی از افراد کمتر از ۶۰ ضربان در دقیقه داشته باشند و هنوز هم طبیعی در نظر گرفته میشود. به عنوان مثال ضربان قلب ورزشکاران کمتر و گاهی اوقات تا ۴۰ ضربه در دقیقه است. علاوه بر این، افرادی که از داروهای خاصی مانند بتابلوکرها استفاده میکنند، میتوانند ضربان قلب کمتری داشته باشند. ضربان قلب نرمال خانم ها و آقایان هم تفاوت خاصی با یکدیگر ندارد.
داروهای مثبت کننده تست اعتیاد؛ چه داروهایی نخوریم؟
تعداد ضربان نرمال قلب در حالت استراحت برای کودک
کودکان (خصوصا کودکان خردسال) ضربان قلب بالاتری نسبت به بزرگسالان دارند. عواملی همچون اضطراب، تب و گرما ممکن است علاوه بر بزرگسالان، بر ضربان قلب کودکان هم تأثیر بگذارند. همانطور که کودکان رشد میکنند، ضربان قلب نرمال آنها در حالت استراحت تغییر میکند. در زیر ضربان قلب کودکان در حالت استراحت، چه زمانی که کودکان بیدار هستند و چه در خواب آورده شده است:
سن |
ضربان قلب هنگام بیداری (bpm) |
ضربان قلب هنگام خواب (bpm) |
تعداد ضربان قلب نرمال زیر ۲۸ روزگی |
۱۰۰ الی ۲۰۵ |
۹۰ الی ۱۶۰ |
تعداد ضربان قلب نرمال ۱ تا ۱۲ ماهگی |
۱۰۰ الی ۱۹۰ |
۹۰ الی ۱۶۰ |
تعداد ضربان قلب نرمال بین ۱ تا ۲ سالگی |
۹۸ الی ۱۴۰ |
۸۰ الی ۱۲۰ |
تعداد ضربان قلب نرمال بین ۳ تا ۵ سالگی |
۸۰ الی ۱۲۰ |
۶۵ الی ۱۰۰ |
تعداد ضربان قلب نرمال بین ۶ تا۱۱ سالگی |
۷۵ الی ۱۱۸ |
۵۸ الی ۹۰ |
ضربان قلب نرمال برای نوجوانان بین ۱۲ تا ۱۵ ساله |
۶۰ الی ۱۰۰ |
۵۰ الی ۹۰ |
تعداد ضربان قلب نرمال در خواب
برای بیشتر افراد، ضربان قلب در هنگام خواب به پایینترین حد ضربان قلب طبیعی در حالت استراحت در محدودهی ۶۰-۱۰۰ ضربه در دقیقه میرسد. حتی هنگام خواب عمیق، ممکن است ریتم قلب به زیر ۶۰ ضربان در دقیقه برسد (خصوصا در افرادی که هنگام بیداری ضربان قلبشان بسیار پایین است). پس از بیدار شدن از خواب، ضربان فرد به سمت ضربان قلب طبیعی در حالت استراحت افزایش پیدا میکند.
ضربان قلب هدف در حین ورزش
بر اساس شاخص AHA، ضربان قلب هدف در طول فعالیتهایی با شدت متوسط حدود ۵۰ تا ۷۰ درصد حداکثر ضربان قلب است. فعالیت بدنی شدید باید حدود ۷۰ تا ۸۵ درصد حداکثر ضربان قلب باشد. بنابراین برای افراد ۳۵ ساله، ضربان قلب هدف بین ۹۳ تا ۱۵۷ ضربان در دقیقه (۵۰ تا ۸۵ درصد حداکثرضربان قلب آنها) است.
چه عواملی بر تعداد ضربان نرمال قلب در حالت استراحت تأثیر می گذارند؟
عوامل بسیار زیادی برای تغییرات ناگهانی ضربان قلب تاثیر گذارند که یکی از این عوامل ورزش است اما سایر علل شایع در تغییرات ضربان قلب میتواند موارد زیر باشد :
-
کم آبی بدن
هنگامی که بدن کم آب می شود جریان خون کاهش می یابد و قلب باید برای پمپاژ خون در سراسر بدن سخت تر کار کند در این حالت ممکن است متوجه یک حالت غیرعادی در قلب مانند تپش قلب شوید. نوشیدن آب کافی و هیدراته ماندن راه مهمی برای کنترل ضربان قلب است و فواید زیادی برای سلامتی دارد بهتر است مردان 8-10 لیوان (2 لیتر) و خانم ها 6-8 لیوان (1.6 لیتر) در روز بنوشند.
-
عفونت یا تب
در زمان عفونت یا تب ضربان قلب بالا می رود و این امری کاملاً طبیعی است و زمانی اتفاق میافتد که قلب خون را سخت تر پمپ می کند تا اکسیژن و سلولهای ایمنی را به سراسر بدن برساند تا با عفونت مبارزه کند عفونت های ویروسی مانند آنفولانزا می توانند ضربان قلب را تندتر کنند.
-
مصرف برخی داروها
مصرف برخی از داروها در افراد می توانند باعث تغییر در ضربان قلب شود به عنوان مثال برخی از داروهای آسم می توانند ضربان قلب شما را افزایش دهند در حالی که داروهای قلبی مانند مسدود کننده های بتا می توانند ضربان قلب شما را پایین بیاورند. اگر پس از مصرف داروی جدید متوجه تغییرات ناگهانی در ضربان قلب خود شدید و احساس خوبی ندارید بهتر است با پزشک مشورت کنید.
-
اختلالات قلبی
در برخی موارد مشکل در سیستم هدایت الکتریکی قلب می تواند باعث ریتم غیر طبیعی قلب (آریتمی) شود در نتیجه قلب شما به آرامی، سریع یا نامنظم می زند. برخی از انواع آریتمی جدی تر از سایرین بود و برخی با بیماری قلبی همراه هستند.
-
سایر اختلالات سلامتی
بسیاری از اختلالات دیگر از جمله عفونت، کم خونی یا بیماری تیروئید وجود دارند که مربوط به بیماری قلبی یا گردش خون نیستند اما می توانند باعث تغییراتی در ضربان قلب شما شوند.
-
پرهیز از مصرف سیگار
سیگار باعث افزایش ضربان قلب می شود قطع این ماده باعث برگشت ریتم قلب به حالت عادی خواهد شد.
چه عواملی باعث تغییر در ضربان قلب می شود؟
عوامل متعددی ممکن است بر ضربان قلب در حالت استراحت تاثیر بگذارند از جمله:
- سن: طبق برخی از مطالعات، ضربان قلب در حالت استراحت (RHR) میتواند با افزایش سن تغییر کند.
- جنسیت: به طور متوسط ، RHR زنان حدود ۲-۷ bpm بیشتر از مردان است.
- دمای هوا: RHR میتواند در آب و هوای گرم افزایش پیدا کند اما این تغییر معمولا بیش از ۱۰ ضربه در دقیقه نیست.
- احساسات: احساس شدید استرس، اضطراب یا حتی شادی میتوانند ضربان قلب را افزایش دهد.
- موقعیت بدن: ضربان قلب هنگام نشستن حدود ۳ bpm بیشتر از حالت دراز کشیده است. به طور کلی، RHR هنگام ایستادن کمی افزایش پیدا میکند.
- داروها: داروهای تجویزی (مانند داروهای ضد افسردگی و مسدود کنندههای بتا) میتوانند باعث شوند که RHR کمتر از زمانی باشد که هیچ دارویی مصرف نمیکنید.
حداکثر ضربان قلب چقدر است؟
حداکثر ضربان قلب شما محاسبهای است که به شما کمک میکند بفهمید که ضربان قلب ایدهآل شما در طول ورزش چقدر است. شما می توانید حداکثر ضربان قلب مرتبط با سن خود را با کم کردن سن خود از منبع معتبر 220 تخمین بزنید. محاسبه حداکثر ضربان قلب به شما کمک میکند که بفهمید آیا بیش از حد ورزش می کنید یا انرژی کافی مصرف نمیکنید. به عنوان مثال، برای یک فرد 35 ساله، حداکثر ضربان قلب تخمین زده شده مرتبط با سن اینگونه محاسبه میشود.
(ضربه در دقیقه 185= 35سال – 220 )= حداکثر ضربان قلب
ضربان قلب هدف چیست؟
ضربان هدف شما در طول فعالیت های با شدت متوسط حدود 50 تا 70 درصد حداکثر ضربان قلب شما است. فعالیت بدنی شدید باید حدود 70 تا 85 درصد از حداکثر ضربان قلب شما را به همراه داشته باشد. بنابراین برای افراد 35 ساله، ضربان قلب هدف بین 93 تا 157 ضربان در دقیقه (50 تا 85 درصد حداکثر آنها) است. جدول بالا محدوده ضربان قلب هدف و میانگین حداکثر ضربان قلب را برای سنین مختلف بر اساس اطلاعات AHA نشان میدهد.
ضربان غیرطبیعی چگونه است؟
ممکن است مواقعی وجود داشته باشد که ضربان قلب شما تندتر یا کندتر از حد معمول باشد. اما فراموش نکنید که هر موردی از این نوع عدم تعادل ضربان در دقیقه “خطرناک” در نظر گرفته نمیشود، به خصوص زمانی که تحت نظر پزشک هستید.
ضربان قلب تند (تپش قلب)
وقتی ضربان قلب شما خیلی سریع باشد، تاکیکاردی نامیده میشود. برای بزرگسالان، ضربان قلب سریع (تپش قلب) بالاتر از 100 bpm منبع قابل اعتماد تعریف میشود. اما آنچه خیلی سریع در نظر گرفته می شود ممکن است به سن و سلامت کلی شما نیز بستگی داشته باشد.
انواع مختلفی از تاکی کاردی وجود دارد، مانند:
- دهلیزی چند کانونی
- بطنی
- سینوسی
علائم تپش قلب
طبقه بندی آنها بر اساس علت آنها و قسمتی از قلب است که بر آنها تأثیر می گذارد. تجربه تاکی کاردی ممکن است موقتی باشد. برخی از علل احتمالی تاکیکاردی میتواند شامل موارد زیر باشد:
- داشتن بیماری زمینهای
- استرس یا اضطراب
- مصرف زیاد کافئین
- مصرف زیاد الکل
- عدم تعادل الکترولیت
- کم خونی
- مشکلات هورمونی (یعنی تیروئید)
- تب
- ورزش یا فعالیت بدنی شدید
- عوارض جانبی دارو
- سیگار کشیدن
- استفاده از داروهای خاص (مثل کوکائین)
ویزیت متخصص طب کار
ضربان قلب کند
وقتی ضربان قلب شما خیلی کند باشد، به آن برادی کاردی گفته میشود. برادیکاردی معمولاً به عنوان ضربان قلب کمتر از 60 bpm تعریف میشود. برای ورزشکاران و افرادی که بهطور منظم ورزش میکنند، ضربان قلب زیر 60 ضربه در دقیقه طبیعی و حتی سالم است.
برخی از علل احتمالی برادیکاردی عبارتند از:
- عوارض جانبی داروها
- عدم تعادل الکترولیت
- آپنه انسدادی خواب
- بیماری زمینهای
- بزرگسالی
- مشکلات سیستم هدایتی قلب
برادی کاردی موقتی یا گاه به گاه ممکن است نیازی به درمان نداشته باشد. اما برادیکاردی طولانی مدت، یا برادی کاردی که درمان نمیشود، می تواند جدی تر شود.
برخی از شرایط اساسی معمولاً تعیین کننده واقعی ضربان قلب “خطرناک” هستند. اگر در گذشته سابقه بیماری یا نارسایی قلبی داشتهایدو متوجه نوسانات ضربان قلب خود شدهاید، باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید، زیرا میتواند نشانه یک عارضه جدی باشد.
چگونه ضربان قلب خود را بررسی کنیم؟
دستگاهها و روشهای مختلفی برای سنجش ضربان قلب یا نبض وجو دارد. یک روش ساده این است که نبض خود را در قسمت داخلی مچ دست خود پیدا کنید. سپس با استفاده از نوک دو انگشت اول، به آرامی روی شریان فشار دهید. نبض خود را برای 30 ثانیه بشمارید و سپس آن عدد را در 2 ضرب کنید تا ضربان خود را در دقیقه پیدا کنید.
چه عواملی باعث افزایش ضربان قلب می شود؟
تاکی کاردی، زمانی که ضربان قلب شما سریعتر از آنچه که باید باشد، میتواند ناشی از بیماری های زمینهای مانند:
- کم خونی
- بیماری قلبی مادرزادی
- بیماری قلبی که بر جریان خون تأثیر میگذارد
- پرکاری تیروئید
- آسیب به قلب، مانند حمله قلبی
- آریتمیهای بطنی یا فوق بطنی
- مصرف داروهای مخدر (محرکهایی مانند کوکائین یا مت آمفتامین ها) یا استفاده نادرست از داروهای تجویزی یا محصولات بدون نسخه (مثل مکمل های رژیمی) نیز ممکن است باعث تپش قلب شما شود.
سایر دلایل کمتر جدی برای ضربان قلب سریع عبارتند از:
- نوشیدن کافئین
- نوشیدن الکل
- فشار خون
- فعالیت فیزیکی
- بارداری
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر ضربان قلب شما به طور مداوم بالای 100 ضربه در دقیقه یا کمتر از 60 ضربه در دقیقه است (و ورزشکار نیستید) باید به پزشک خود مراجعه کنید، یا اگر این موارد را تجربه کردید:
- تنگی نفس
- غش کردن
- سبکی سر یا سرگیجه
- احساس تپش قلب در قفسه سینه
- داشتن درد یا ناراحتی در قفسه سینه
- ناتوانی در ورزش کردن
بیماری های قلبی
روشهای تشخیص علت بیماری قلبی
پزشک شما ممکن است از انواع ابزارهای تشخیصی برای کمک به تشخیص بیماری شما استفاده کند، از جمله:
- آزمایش هولتر مانیتورینگ: این یک دستگاه EKG کوچکتر و قابل حمل است که شما برای مدت معینی از آن استفاده میکنید تا به پزشک کمک کند سیگنالهای الکتروکاردیوگرافی شما را نظارت کند.
- الکتروکاردیوگرام: این ابزار تشخیصی که به آن ECG یا EKG نیز گفته میشود، از الکترودهای کوچک برای ثبت فعالیت الکتریکی قلب شما استفاده میکند. پزشک میتواند از اطلاعات جمعآوریشده برای تعیین ناهنجاریهای قلبی استفاده کند.
- تست ورزش: که به آن تست تردمیل نیز گفته میشود، میتواند به تشخیص افرادی که علائم آنها ممکن است مربوط به ورزش باشد کمک کند.
- تست تیلت (سطح شیبدار): این تست نشان میدهد که چگونه فشار خون و ضربان شما از حالت دراز کشیدن به حالت ایستاده واکنش نشان میدهد. افرادی که با حملههای غش سر و کار دارند معمولا کاندیدای این تست هستند.
- تستهای تصویربرداری: میتواند برای ارزیابی وجود هر گونه ناهنجاری ساختاری در قلب شما که ممکن است به وضعیت شما کمک کند استفاده شود. تستهای تصویربرداری ممکن میتواند شامل اکوکاردیوگرام، سی تی اسکن و اسکن MRI باشد.
- تست الکتروفیزیولوژیک: این روش که تحت بیحسی موضعی انجام میشود، شامل کاتترگذاریهای موقتی است که از طریق وریدها یا شریانها به داخل قلب میروند تا سیگنالهای الکتریکی قلب را ثبت کنند.
چطور میتوان ضربان نرمال داشت؟
شما باید همیشه هدفتان این باشد که از قلب خود به خوبی مراقبت کنید. این مراقبت شامل ورزش منظم، خوردن غذاهای مفید برای قلب، به حداقل رساندن مصرف الکل و حفظ وزن نرمال است. علاوه بر این، شما باید به طور منظم برای معاینه و چکاپ به پزشک مراجعه کنید که این امر میتواند به تشخیص زودهنگام کلسترول بالا یا فشار خون نیز کمک کند. اگر سابقه بیماری قلبی دارید، باید وضعیت سلامتی خود را بطور مرتب بررسی کنید و به برنامه درمانی خود پایبند باشید. تمام داروها را طبق دستور پزشک مصرف کنید. حتماً هر گونه علائم جدید یا بدتر شدن آن را فوراً گزارش دهید.
کلام آخر
همانطور که گفته شد ضربان قلب در حالت استراحت از فردی به فرد دیگر متفاوت است و میتواند تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار گیرد. ضربان قلب نرمال در حالت استراحت برای بزرگسالانی که ورزشکار نیستند بین 60 تا 100 ضربه در دقیقه است در حالی که ضربان قلب نرمال کودکان با افزایش سن تغییر میکند. هر دو تاکی کاردی (ضربان تند) و برادی کاردی (ضربان کند) معمولاً نشانگر اختلال قلبی هستند که در صورت عدم درمان، میتوانند منجر به عوارض بالقوه جدی سلامتی شوند. اگر ضربان قلب شما به طور مداوم بیش از حد بالا یا خیلی پایین است، باید به پزشک مراجعه کنید زیرا دلایل مختلفی وجود دارد که ممکن است رخ دهد. در حالیکه همه این دلایل خطرناک نیستند، برخی از آنها می توانند نشانه ای از ناراحتی قلبی باشند. بدین منظور شما عزیزان میتوانید جهت انجام معاینات چکاپ سلامت خود و یا سازمان (معاینات بدو استخدام و دوره ای) به طب کار پرانا مراجعه کنید.