فهرست محتوا
درمان کیست گانگلیون مچ دست که از رایج‌ترین این کیست‌هاست به عوامل مختلفی وابسته است. بسیاری از ما ممکن است به دلایلی مثل فشار بیش از حد، ضربه و.. به مرور زمان یا بطور ناگهانی متوجه ایجاد کیست گانکلیون در مچ دست یا قسمت‌های دیگر بدن شویم. این کیست‌ها اکثر با درد مچ دست و سایر نواحی بدن همراه هستند که ممکن است مانع از فعالیت‌های روزانه ما شود. اما آیا این کیست‌ها خطرناک و سرطانی هستند؟ در این مقاله با ماهیت کیست‌های گانگلیون، علت ایجاد و راه تشخیص و درمان آن‌ها آشنا می‌شویم.
کیست گانگلیون چیست؟
کیست گانگلیون یک برآمدگی کوچک پر از مایع است که در امتداد تاندون‌ها یا مفاصل ایجاد می‌شود. این کیست‌ها معمولاً روی دست یا مچ دست به وجود می‌آید، اما می‌تواند در مچ پا یا پا نیز ظاهر شود. این کیست‌ها معمولاً خطرناک نیستند، اما ممکن است دردناک باشند و عملکرد روزانه فرد را تحت تأثیر قرار دهند.
کیست‌های گانگلیون می توانند تا ۲.۵ سانتی متر قطر داشته باشند. برخی از کیست هایی که در زیر پوست قرار دارند، قابل مشاهده اند، اما برخی دیگر آنقدر کوچک هستند که دیده نمی شوند. این کیست ها شایع بوده و معمولا بی خطر میباشند. همچنین، این کیست ها غیرسرطانی بوده و اغلب بدون درمان از بین می روند.
علائم کیست مچ دست یا گانگلیون چیست؟
ممکن است دچار کیست گانگلیونی باشید اما کیست آن‌چنان کوچک باشد که نتوان آن را مشاهده کرد. اما اگر کیست بزرگ باشد و علائمی ظاهر شود، شایع‌ترین علامت کیست گانگلیون وجود یک توده قابل‌مشاهده روی مچ دست است. البته گاهی ممکن است کیست گانگلیون روی مچ پا نیز تشکیل شود که در چنین حالتی احتمال بروز درد به‌خصوص هنگام راه رفتن یا پوشیدن کفش وجود دارد. اگر کیست مچ دست (گانگلیون) نزدیک یک عصب باشد می‌تواند باعث ایجاد علائم زیر شود:
- بی‌حسی و کاهش محدوده حرکت مچ دست
- بروز درد
- احساس سوزن سوزن شدن
- بعضی از کیست‌های گانگلیونی در طول زمان بزرگتر یا کوچک‌تر می‌شوند.
اگر کیست مچ دست قابل‌مشاهده باشد مانند یک توده یا برآمدگی گرد و بدشکل درست زیر سطح پوست دیده می‌شود. از آنجا که این کیست پر از مایع است عموماً شبیه یک حباب نیمه شفاف به نظر برسد.
علت ایجاد کیست مچ دست یا گانگلیون چیست؟
کیست مچ دست معمولاً به علت ضربه، فشار و استفاده بیش‌ازحد از مفصل مچ دست ایجاد می‌شوند. تحمیل فشار بر مچ دست باعث تجمع مایع در مفصل و اطراف تاندون‌ها می‌شود که درنهایت موجب پدیدار شدن کیست گانگلیونی خواهد شد.
تشخیص کیست گانگلیون
پزشک در ابتدا توده را معاینه می‌کند و سپس در مورد سابقه درمانی، مدت‌زمانی که به این کیست مبتلا هستید و علائمی که دارید سوالاتی می‌پرسد. درصورتی‌که کیست قابل‌مشاهده نباشد آزمایش‌های تصویربرداری مانند اشعه ایکس، سونوگرافی یا MRI تجویز می‌شوند. آزمایش تابش نور نیز ممکن است برای تمایز تومور جامد از تومور مایع انجام شود.
امکان دریافت مایع از کیست مچ دست یا گانگلیون برای بررسی آزمایشگاهی نمونه نیز وجود دارد. کیست مچ دست در افرادی مانند ورزشکاران رشته ژیمناستیک و تایپیست‌ها که کار زیادی از مچ دست خود می‌کشند بیشتر دیده می‌شود. رعایت پوسچر صحیح مچ دست در هنگام کار با کامپیوتر، ورزش و سایر موقعیت‌ها در جلوگیری از بروز این کیست‌ها می‌تواند کمک کننده باشد. عوامل دیگری که خطر ایجاد کیست گانگلیونی را افزایش می‌دهند به‌قرار زیر است:
- ضربه به مچ دست
- التهاب در مفصل یا تاندون
- فعالیت‌های مکرر مچ دست یا انگشت‌ها
- بیماری‌های مزمن مفاصل مانند آرتریت
چه کسانی به کیست‌های گانگلیون مبتلا می‌شوند؟
بنا بر اطلاعات به‌دست آمده در رابطه با کیست‌های گانگلیون، همه افراد ممکن است به آن مبتلا شوند. اما برخی عوامل می‌تواند احتمال به وجود آمدن این کیست ها را افزایش دهد:
- جنسیت: احتمال بروز کیست های گانگلیون در زنان، معمولا سه برابر مردان است.
- سن: کیست های گانگلیون در بیشتر افراد، در اوایل و یا اواسط بزرگسالی (بین ۲۰ تا ۵۰ سالگی) به وجود می آید.
- آسیب مفصلی: برخی پزشکان معتقدند آسیب مفصلی (از جمله التهاب تاندون ناشی از استفاده بیش از حد از مچ دست) می‌تواند منجر به ایجاد کیست گانگلیون شود. البته تحقیقات هنوز این نظریه را اثبات نکرده است.
- آرتروز: ابتلا به آرتروز احتمال بروز کیست‌های گانگلیون را افزایش می‌دهد. افراد مبتلا به آرتروز معمولا در نزدیکی نوک انگشتان خود (در محل مفصل مجاور ناخن) به کیست دچار می‌شوند. اما داشتن کیست گانگلیون روی انگشت، به معنای ابتلا به آرتروز نیست.
پیشگیری از کیست مچ دست
هیچ راه شناخته‌شده‌ای برای پیشگیری از کیست گانگلیونی وجود ندارد. اگر مستعد ابتلا به این نوع کیست باشید حتی پس از جراحی نیز امکان عود مجدد کیست مچ دست وجود دارد.
درمان کیست گانگلیون
اگر کیست گانگلیون باعث درد و اختلال در فعالیت‌های روزمره نشود، ممکن است به درمان نیازی نداشته باشد و خود به خود برطرف شود. اما اگر کیست منجر به درد و یا اختلال در حرکت مفصل شود، پزشک ممکن است موارد زیر را جهت درمان کیست کانگلیون توصیه کند:
اگر دچار کیست مچ دست هستید خبر خوب این است که حدود ۵۸ درصد این کیست‌ها به‌مرور زمان خودبه‌خود برطرف می‌شوند.
- استفاده از مسکن‌هایی مانند استامینوفن، ناپروکسن یا ایبوپروفن برای تسکین درد
- استفاده منظم از کمپرس گرم به‌منظور بهبود گردش خون و تخلیه سریع‌تر مایعات درون کیست
- اجتناب از تحمیل فشار زیاد به دست و مچ
- استفاده از مچ‌بند و اجتناب از حرکات مکرر دست جهت کاهش فشار بر مفصل مچ دست
- اگر کیست گانگلیونی روی مچ پا قرار دارد پوشیدن کفش‌هایی که به کیست فشار وارد نکند
- اگر کیست گانگلیون باعث درد شده یا حرکت دست را محدود کرده است، پزشک ممکن است آن را تخلیه کند. در طی این روش مایع درون کیست با یک سرنگ تخلیه می‌شود.
- درصورتی‌که درمان‌های ذکرشده موثر نباشند برداشتن کیست با جراحی گزینه بعدی خواهد بود.
نتیجه‌گیری
همانطور که ذکر شد کیست‌های گانگلیون در نواحی مختلف مثل کف دست، پشت دست و حتی پاها ایجاد شوند. بسته به علت ایجاد آن و عوامل تاثیرگذار بر آن ممکن است به مرور زمان اندازه آن‌ها بزرگتر شود که علاوه بر ظاهر ناخوشایند با درد و سوزش همراه باشد. خیلی از اوقات نیاز به اقدام جهت درمان کیست گانگلیون نیست و آن‌ها خودبخود خوب می‌شوند. با این وجود رعایت برخی نکات مانند کاهش حرکات مکرر مچ دست در انجام امور روزمره منزل و یا شغلی مثل تایپ کردن می‌تواند در تسریع بهبود آن موثر باشد. جهت معاینات شغلی و تشخیص این اختلال می‌توانید با طب کار پرانا تماس بگیرید.
طب کار پرانا را در شبکه های اجتماعی زیر دنبال کنید.
