فهرست محتوا
تغذیه مناسب چربی خون بالا نقش مهمی در بهبود این بیماری دارد. چرا که بیشترین میزان چربی خون توسط مصرف مواد غذایی بوجود میآید که چربی اشباع یا ترانس دارند. بدن انسان برای سوخت و ساز به چربی نیاز دارد اما میزان چربی خون در بدن باید در حد نرمال باشد. بالارفتن مقدار کلسترول و یا تریگلیسرید از حد طبیعی سبب تجمع چربی در دیواره رگها و ابتلا به بیماری چربی خون میشود. مصرف غذاهایی چون فست فودها، غذاهای سرخ شده و چرب سبب افزایش چربی خون خواهد شد. بررسی چربی خون یکی از آزمایشاتی است که در معاینات بدو استخدام حائز اهمیت است زیرا در صورت ابتلا به چربی خون بالا احتمال بروز بیماریهای قلبی و عروقی نیز وجو دارد.
بیماری چربی خون چیست؟
انواع چربی موجود در خون
تری گلیسیرید
تری گلیسیرید، چربی است که از طریق خوردن غذاهای مضر با کالری زیاد وارد بدن میشود. بدن مقدار اضافی کالری را تبدیل به تری گلیسیرید کرده و در سلولهای چربی ذخیره میکند. برخی از تری گلیسیریدها برای عملکرد برخی سلولها ضروری هستند، اما تری گلیسیرید بیش از حد، ناسالم است.
کلسترول
کلسترول نوعی از چربی است که در تمام سلولهای بدن وجود دارد. دو نوع کلسترول در بدن ما وجود دارد: لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) و لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL).
کلسترول به دو طریق در بدن به وجود می آید:
- کلسترول توسط خود بدن ساخته می شود. بیشترین کلسترول توسط کبد و روزانه در حدود ۱۰۰۰ میلی گرم ساخته می شود.
- از طریق مواد غذایی وارد بدن میشود. خوردن مواد غذایی مانند :گوشت قرمز، مرغ، ماهی و لبنیات سبب میشود کلسترول وارد بدن شود. بیشترین مقدار کلسترول را زرده تخم مرغ و گوشتها و کمترین مقدار کلسترول را میوهها ، سبزیجات، روغنهای گیاهی، غلات و آجیل دارا هستند.
تشخیص چربی خون در آزمایش بدو استخدام
از طریق آزمایش خون معاینات طب کار، مقدار لیپید خون (کلسترول و تری گلیسیرید) اندازهگیری میشود. چربیهای خون (کلسترول و تری گلیسیرید) در واحدهایی به نام میلی مول در هر لیتر خون بیان میشوند. مقادیر نرمال آن برابر است با:
- کل سطح کلسترول زیر ۵mmol /L.
- سطح LDL زیر ۳mol /L.
- سطح HDL بالاتر از ۱mmol /L.
- سطح تری گلیسیرید زیر ۲mmol /L.
در معاینات بدو استخدام و دوره ای طب کار جهت تعیین دقیق سطح تری گلیسیرید و کلسترول
حتما ۱۲ ساعت پیش از آزمایش ناشتا باشید.
درمان چربی خون بالا
درمان بستگی به سن، تاریخچه سلامت فرد، سابقه استعمال سیگار، بیماریهای زمینهای مثل دیابت، افزایش فشار خون و سابقه فامیلی از بیماریهای قلبی و عروقی دارد. جهت کنترل چربی خون روشهای زیر باید بکار گرفته شوند تا از بروز بیماریهای بعدی مثل سکته قلبی و مغزی پیشگیری شود.تغذیه مناسب چربی خون بالا
- مصرف غذاهای کمچرب
- پرهیز از بی تحرکی و انجام ورزش
- کاهش وزن در افراد چاق
- اندازهگیری منظم چربی خون
اگر اقدامات بالا در پایین آوردن چربیخون مؤثر نبود؛ پزشک باید برای شما داروهای پایینآورنده چربی خون را تجویز کند.
نکات تغذیهای برای کاهش چربی خون
- به جای سرخ کردن مواد غذایی، آنها را آبپز، بخارپز و یا کباب کنید.
- به جای پنیر و شیر پر چرب، از انواع کم چرب آن استفاده کنید.
- مصرف شیرینی، کلوچه، کیک و فرآوردههای لبنی پرچرب (شیر، پنیر و کره)، روغن نارگیل، روغن خرما، بیسکوییت، چیپس، پفک، سوسیس، همبرگر، کالباس، بستنی، پیتزا، زرده تخممرغ، جگر سیاه، مغز، سیرابی و قلوه، میگو، خرچنگ و صدف را محدود کنید.
- در رژیم غذایی خود از سیر استفاده کنید. سیر خام یا کمی پخته شده، به میزان یک تا دو حبه در روز تاثیر مناسبی دارد. مصرف سیر همچنین میتواند علاوه بر چربی، میزان فشار خون را نیز کاهش دهد.
- از قسمتهای کم چرب گوشت استفاده کنید و تمام چربیهای قابل مشاهده را جدا کنید. از مرغ و ماهی بیشتر از گوشت قرمز استفاده کنید.
- میگو، دل، جگر، قلوه، کله پاچه و مغز مصرف نکنید .مصرف تخممرغ را به هفتهای سه عدد کاهش دهید.
- مصرف خامه و کره ممنوع است. علاوه بر آن از روغنهای حیوانی و روغنهای جامد پرهیز کنید و از روغنهای زیتون، آفتابگردان، سویا و بادامزمینی استفاده کنید.
تغذیه مناسب چربی خون بالا چیست؟
- مصرف سبزیجات مانند (کاهو و هویج) و میوهها مانند سیب، زردآلو، گلابی، پرتقال، لیمو، گریپ فروت و توتفرنگی را افزایش دهید.
به طور کلی تمام مواد غذایی گیاهی مانند سبزیجات، حبوبات وغلات فاقد کلسترولاند، اما در بین آنها موادی مانند جو، کدو، شوید و سیر اثر ضد کلسترول بسیار قویتری را بروز میدهند. سویا نیز باعث کاهش کلسترول خون میشود. - مصرف نان و غلات سبوسدار، حبوبات و انواع لوبیا، عدس، لپه و … را افزایش دهید.
- مصرف آجیلها و مغزهای برشته نشده و فاقد نمک به ویژه بادام و گردو را افزایش دهید.
- روزانه دو عدد سیب یا پرتقال، چند عدد توت فرنگی بویژه پس از غذا میل کنید که باعث کاهش جذب کلسترول مصرف شده با غذا میشود.
- حتما در کنار غذا، سبزی خوردن و یا سالاد تهیه شده با هویچ زیاد و روغن زیتون (یک قاشق غذاخوری) را میل کنید.
علاوه بر رعایت نکات بالا:
- از استرسهای خود بکاهید.
- سیگار را ترک کنید. اگر سیگار میکشید و کلسترول خونتان بالاست، احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی در شما زیاد است.
- وزنتان را در محدوده مطلوب و ایدهآل نگه دارید. در صورت وجود اضافه وزن، طبق نظر متخصص تغذیه برای کاستن از وزن خود کوشش کنید.
نتیجهگیری:
چربی خون از بیماریهای شایع است که امروزه بعلت رواج تغذیه ناسالم و عدم تحرک بویژه در کارهای پشت میز نشینی رو به افزایش است. به همین علت بررسی چربی خون در آزمایشات طب کار کلیه مشاغل توصیه میشود. بویژه بهتر است که در معاینات دوره ای که در فواصل ۶ماه تا یکسال انجام میشود این آیتم گنجانده شود. در صورت وجود چربی خون بالا میتوانید از خدمات تغذیه طب کار پرانا مثل آنالیز بدن با دستگاه اینبادی ۷۷۰ و دریافت رژیم غذایی مختص به خود بهره ببرید. جهت اطلاعات بیشتر با ما در تماس باشید.
طب کار پرانا را در شبکه های اجتماعی زیر دنبال کنید.