فهرست محتوا
مدتی است که رسانهها درباره شیوع یک بیماری به نام تب دنگی در کشور هشدار میدهند و به راههای پیشگیری از آلوده شدن به آن میپردازند. با این وجود بسیاری نمیدانند که تب دنگی چیست و علائم آن دقیقاً شامل چه مواردی میشود. همچنین اطلاعات در مورد خطرات این بیماری ناشناخته است. برای همین قصد داریم در این مطلب از مجله پراناطب به علل و علائم بروز آن، راههای تشخیص و درمان بپردازیم.
تب دنگی چیست؟
تب دنگی توسط پشههای آئدس که حامل ویروسهایی مانند زیکا و چیکونگونیا هستند، منتقل میشود. فرد میتواند از نیش پشه حامل یکی از چهار نوع ویروس دنگی (DENV) به این بیماری مبتلا شود. این ویروس بیشتر در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری از جمله آمریکای مرکزی و جنوبی، آفریقا، بخشهایی از آسیا و جزایر اقیانوس آرام یافت میشود. دنگی از فردی به فرد دیگر مسری نیست مگر زمانی که از یک فرد باردار به فرزندش منتقل شود. تحقیقات تخمین میزند که تقریباً 400 میلیون نفر در سال به دنگی مبتلا میشوند، اما اکثر آنها (حدود 80 درصد) هیچ علامتی ندارند.
آیا میتوان چندین بار به تب دنگی مبتلا شد؟
از آنجایی که حداقل چهار نوع (سویه) از ویروس دنگی وجود دارد، شما میتوانید بیش از یک بار به تب دنگی مبتلا شوید. معمولاً بعد از اولین باری که به یک سویه از این تب مبتلا شوید، در برابر آن مصون شده و بار دوم به آن مبتلا نخواهید شد. با این وجود امکان ابتلا به سه سویه دیگر وجود دارد و احتمال اینکه به شدت بیمار شوید، بیشتر از دیگر افراد خواهد بود.
علائم تب دنگی چیست؟
بیشتر عفونتهای دنگی علائمی را به همراه ندارند، اما در برخی موارد علائمی مانند تب بالا (104 درجه فارنهایت/ 40 درجه سانتیگراد) معمول است. این تب ممکن است همراه با یکی از موارد زیر باشد:
- کهیر
- درد شدید پشت چشم
- حالت تهوع یا استفراغ
- درد عضلات، استخوان و مفاصل
علائم تب دانگی 4 تا 10 روز پس از نیش پشه ظاهر میشود و حدود سه تا هفت روز طول میکشد. حدود 1 نفر از هر 20 نفر مبتلا به این بیماری پس از کاسته شدن از شدت علائم اولیه، تب دنگی شدید خود را نشان میدهد. تب دنگی شدید (تب عامل خونریزی) تهدیدکننده زندگی است. اگر مبتلا به دنگی هستید یا در منطقهای زندگی میکنید که تب دنگی شایع شده، در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر فوراً به نزدیکترین اورژانس مراجعه کنید:
- معده درد شدید
- شکم درد شدید
- حالت تهوع و استفراغ مکرر
- مشاهده خون در مدفوع یا خونریزی هنگام دفع
- خونریزی بینی یا خونریزی لثه
- خستگی شدید یا بیقراری
چه چیزی عامل بروز تب دنگی است؟
تب دنگی توسط یکی از چهار ویروس دنگی ایجاد میشود. وقتی یک پشه آلوده به ویروس دنگی شما را نیش میزند، این ویروس میتواند وارد خون شما شود و از خودش کپی کند. خود ویروس و پاسخ سیستم ایمنی شما میتواند باعث ایجاد احساس بیماری در شما شود. این ویروس میتواند قسمتهایی از خون که باعث تشکیل لخته میشود را از بین ببرد یا به ساختار رگهای خونی آسیب بزند. این امر همراه با مواد شیمیایی خاصی که سیستم ایمنی بدن ایجاد میکند، میتواند باعث نشت خون از رگها و خونریزی داخلی شود که تهدیدکننده زندگی است.
بهترین روش تشخیص تب دنگی چیست؟
در اغلب موارد تب دنگی تنها با آزمایش خون تشخیص داده میشود. پزشک نمونهای از خون را از طریق سیاهرگ میگیرد و آن را به آزمایشگاه میفرستد تا نشانههای ویروس دنگی را جستجو کند. همچنین این آزمایش مشخص خواهد کرد که کدام یک از چهار نسخه این بیماری را دارید.
بهترین روش درمان و مدیریت علائم تب دنگی
حال که میدانید تب دنگی چیست و چه علائمی دارد، نوبت به روش درمان آن میرسد. صراحتاً باید گفت که هیچ دارویی برای درمان تب دنگی وجود ندارد. در اغلب موارد پزشک توصیههایی در مورد نحوه مدیریت علائم را به فرد ارائه میدهد که شامل موارد زیر است:
- با نوشیدن مقدار زیادی آب و مایعات، خود را هیدراته نگه دارید.
- تا حد امکان استراحت کنید.
- درمان درد فقط با استامینوفن باشد و ایبوپروفن یا آسپرین مصرف نکنید؛ زیرا میتوانند خطر خونریزی داخلی را افزایش دهند.
بهترین روشهای پیشگیری از بروز تب دنگی چیست؟
دو راه اصلی برای محافظت از خود در برابر تب دانگی وجود دارد که شامل دوری از نیش پشه و واکسیناسیون میشود. حفاظت از بدن در مقابل نیش پشه بهترین راه برای کاهش خطر ابتلا به تب دنگی است و برای این کار توصیه میشود که:
- از مواد دافع حشرات که حاوی 20 تا 30 درصد DEET یا سایر مواد شناخته شده برای کمک به دور نگه داشتن پشههای Aedes هستند استفاده کنید.
- پوست در معرض دید را در فضای باز بپوشانید، بهخصوص در شب که احتمال حضور پشهها در اطراف بیشتر است.
- آب راکد و مانده در سطل یا بشکه، ظرف آب پرندگان، لاستیکهای قدیمی که ممکن است آب باران را در خود نگه دارند و زیرگلدانی را مرتب خالی کنید.
- در صورت امکان پنجره و در را بسته نگه دارید.
- شبها در مناطقی که تب دانگی شایع است از پشهبند استفاده کنید.
- اگر باردار هستید، در صورت امکان از سفر به مناطقی که تب دنگی شایع است خودداری کنید.
در نهایت باید اشاره کرد که تزریق واکسن دنگی (Dengvaxia™) تنها در صورتی توصیه میشود که قبلاً به این بیماری مبتلا شده باشید. اگر در آینده نسخه دیگری از ویروس دنگی دریافت کنید، تزریق واکسن میتواند خطر ابتلا به دنگی شدید را کاهش دهد.
سخن پایانی
سالانه صدها میلیون نفر به دنگی مبتلا میشوند. آگاهی داشتن در مورد اینکه تب دنگی چیست و چه علائمی به همراه دارد، به شما در مدیریت علائم این بیماری تا حد زیادی کمک خواهد کرد. خوشبختانه، شما میتوانید اقداماتی را برای کاهش خطر نیش پشه انجام دهید و مراقب علائم هشداردهنده دنگی شدید باشید تا در صورت بروز علائم به اورژانس مراجعه کرده و اقدامات پزشکی لازم برای شما انجام شود.
سوالات متداول
- تب دنگی چیست؟
تب دنگی توسط پشههای آئدس که حامل ویروسهایی مانند زیکا و چیکونگونیا هستند، منتقل میشود. فرد میتواند از نیش پشه حامل یکی از چهار نوع ویروس دنگی (DENV) به این بیماری مبتلا شود. این ویروس بیشتر در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری یافت میشود.
- تب دنگی چقدر طول میکشد؟
علائم اولیه دنگی سه تا هفت روز طول میکشد. بیشتر مردم پس از این دوره احساس بهتری پیدا میکنند، اما برخی از آنها مبتلا به دنگی شدید میشوند که به دلیل ایجاد خونریزی داخلی تهدیدکننده زندگی است.
- آیا میتوان از تب دنگی جان سالم به در برد؟
اکثر افراد مبتلا به تب دنگی بدون هیچگونه عارضه پایدار بهبود مییابند. اگر علائم تب دنگی را دارید، تقریباً 1 در 20 احتمال تبدیل شدن به دنگی شدید وجود دارد. اگر دنگی شدید دارید باید بلافاصله به بیمارستان مراجعه کنید.
- عوارض تب دنگی در بارداری چیست؟
اگر باردار هستید و تب دنگی دارید باید بدانید که این بیماری میتواند باعث سقطجنین، وزن کم هنگام تولد یا زایمان زودرس شود. برای همین بسیار مهم است که برای محافظت از خود و جنین در حال رشد اقداماتی را برای جلوگیری از ابتلا به دنگی در دوران بارداری انجام دهید.
- تب دنگی کشندهتر از مالاریا است؟
خیر، تنها درصد کمی از مبتلایان به هر یک از این بیماریها در اثر شدت گرفتن عوارض میمیرند. در کل مالاریا شایعتر بوده و طبق آمار از تب دنگی کشندهتر است.
بیشتر بخوانید:
تست سیگار (نیکوتین) در آزمایش طب کار
دلایل رد شدن در معاینات طب کار چیست و چه نکاتی دارد؟
تأثیرات معاینات دوره ای طب کار در کاهش غیبت و افزایش کارایی
