فهرست محتوا
بيماري هاي قلبي و عروقي از شايعترين علت مرگ و مير در كشور ما هستند که در بسیاری اوقات بعلت شغل فرد ایجاد می‌شوند. در محيط‌هاي كاري عوامل مختلفي از قبيل مواجهه با مواد شيميايي ، عوامل فيزيكي ، استرسورهاي روحي_رواني ، بر دستگاه قلب و عروق اثر مي‌گذارند. بنابراین عملكرد قلب يكي از مهمترين نكاتي است كه در جريان معاينات شغلي مانند معاینات بدو استخدام و معاینات دوره ای طب کار بايد به آن توجه شود. از اين رو سنجش وضعيت قلبي عروقي كاركنان محيط‌هاي شغلي از اهميت بسزايي برخوردار است. در این مقاله با انواع بیماریهای قلبی و عوامل شغلی موثر بر آن و همچنین پیشگیری و درمان بیماری های قلبی آشنا خواهیم شد.
انواع بیماری های قلبی
بیماری عروق کرونر قلب
جمع شدن کلسترول در عروق کرونر که مواد غذایی، اکسیژن و خون را به ماهیچه قلب می‌رسانند، باعث آسیب به این عروق می‌شود. چرا که تجمع لایه‌های کلسترول باعث نازک شدن رگ‌ها و در نتیجه نرسیدن خون و اکسیژن کافی به قلب می‌شود. بیماری عروق کرونر می‌تواند خطر حمله قلبی را افزایش دهد.
آریتمی (Arrhythmia)
آریتمی قلبی به معنی تپش نامنظم قلب و وجود مشکل در ریتم تپش قلب (heart-rhythm) است. این بیماری قلبی زمانی رخ می‌دهد که پالس‌های الکتریکی که ضربان قلب را تنظیم می‌کنند، بهم ریخته و درست عمل نمی‌کنند. انواع آریتمی یا تپش نامنظم قلب شامل:
- تاکی کاردی (Tachycardia)، یعنی زمانیکه قلب بسیار سریع می‌تپد.
- برادی کاردی (Bradycardia)، یعنی زمانیکه قلب خیلی آرام می‌تپد.
- فیبریلاسیون (Fibrillation) زمانی است که ضربان قلب نامنظم است.
تپش نامنظم قلب معمول بوده و اکثر ما گاهی آن را تجربه می‌کنیم. اما اگر این تپش خیلی متفاوت با تپش همیشگی بوده و یا بدلیل آسیب‌دیدگی و یا ضعف قلب باشد، باید جدی گرفته شود. زمانیکه این تپش نامنظم طولانی‌مدت شده و یا باعث درد قفسه سینه شود، باید سریعا به بیمارستان مراجعه کرد.
کاردیومیوپاتی (Cardiomyopathy)
بیماری کاردیومیوپاتی، باعث تغییرات در ماهیچه قلب شده و این تغییرات توانایی قلب در پمپاژ خون را کاهش می‌دهد. سایر بیماری‌ها از جمله فشارخون بالا و یا بیماری دریچه قلب همراه با کاردیومیوپاتی رخ دهد.
نارسایی قلبی (Heart Failure)
نارسایی قلبی که به آن نارسایی احتقانی قلب نیز می‌گویند، زمانی رخ می‌دهد که قلب نتواند بطور موثر و کارآمد خون را در بدن پمپاژ کند. در این بیماری طرف چپ و یا راست و یا هر دو طرف بدن تحت تاثیر قرار می‌گیرند. فشارخون بالا و یا بیماری عروق کرونر می‌تواند باعث ابتلا به این بیماری شود.
نقص مادرزادی قلب (Congenital Heart Defect)
این نوع بیماری قلبی زمانی رخ می‌دهد که یک سوراخ بین بطن‌های قلب وجود دارد و جریان خون در دهلیزهای قلب کمی و یا بطور کامل بسته شده است. بنابراین بدلیل وجود یک یا چند نقص در قلب، اکسیژن کافی در بدن پمپاژ نمی‌شود.
نارسایی میترال (Mitral regurgitation)
نارسایی میترال که به نارسایی دریچه میترال و یا بی کفایتی میترال معروف است، زمانی رخ می‌دهد که دریچه میترال قلب بخوبی بسته نشده و باعث برگشت خون به قلب می‌شود. خون در افراد مبتلا به نارسایی دریچه میترال بخوبی در بدن پخش نشده و باعث می‌شود، فرد مبتلا احساس خستگی و از نفس افتادن کند.
آنژین (Angina)
بیماری آنژین که به آنژین صدری نیز معروف است، معرف بیماری است که در آن اکسیژن کافی به قلب نمی‌رسد. آنژین یکی از نشانه‌های بیماری عروق کرونر است که در آن فقدان اکسیژن در اثر بسته شدن عروق کرونر بوجود می‌آید.
اکثر انواع بیماری های قلبی مزمن بوده و آرام آرام رشد می‌کنند. این بیماری‌ها با نشانه‌های کوچکی شروع شده و کم کم شدید می‌شوند. در اکثر افراد با شروع بیماری قلبی فرد نشانه‌هایی از قبیل خستگی، تنگی نفس، تورم مچ پا، احتباس مایعات و سایر نشانه‌ها حس می‌کند.
عوامل فردي كه در بيماري های قلب و عروقي مؤثر است شامل : جنس، سابقه خانوادگي ، افزايش فشار خون، استعمال دخانيات، افزايش كلسترول خون، ديابت و چاقي مي باشد. در امريكا بيماريهاي قلبي و سكته مغزي علت بيشتر مرگ وميرها را تشكيل مي‌دهند. تغییر سبک زندگی (برای مثال داشتن کپسول اکسیژن در خانه و یا کم کردن فعالیت) یا جراحی و یا حتی پیوند قلب برای فرد بیمار ممکن است لازم باشد.
عوامل شغلی موثر بر بیماری های قلبی
1-عوامل فيزيكي
- سر و صدا
- گرما و سرما
- ارتعاش
- الكتريسته
- تروماتيسم ها
2-عوامل روحي رواني
در مشاغلي كه حجم كار زياد و قدرت تصميم‌گيري كم است، خطر بروز بيماري قلبي افزايش مي‌يابد. استورسورهاي روانی محيط كار موثر بر بيماري شريان كرونري از حجم زياد كار، داشتن بيش از يك شغل يا داشتن ساعات كار زيادتر از معمول و نداشتن وظيفه مشخص و… می‌توان نام برد.
بين رضايت شغلي و بيماري شريان كرونر رابطه عكس وجوددارد. همچنين اعتماد به نفس كه مرتبط با رضايت شغلي است با بيماري شريان كرونر رابطه عكس دارد. بنابراین استرسورهاي روانی شغلي به وضوح بر عوامل خطر فيزيولوژيك و رفتاري تأثير مي‌گذارند. مثلا در مشاغل پراسترس فشار خون بالا مي‌رود.
3-عدم تحرك جسماني
تحرك كم و مشاغلي كه بطور نشسته انجام مي‌شود از جمله مشاغل اداری، عامل خطري براي بيماري ايسكميك قلب محسوب مي‌شود. برعكس كارهايي كه مستلزم فعاليت بدني است، نسبت به اين بيماري‌ها عملكرد محافظتي دارد.
تشخیص مشکلات و بیماری های قلبی
بهتر است در صورت برخورد با هریک از این علائم که به‌صورت مزمن و یا بیش از یک‌بار وجود داشتند، با یک پزشک مشورت نمایید و با انجام آزمایش‌هایی همچون نوار قلب (تست ECG)، اکو و… به تشخیص مشکلات قلبی خود کمک نمایید تا باعث ایجاد مشکلاتی جدی‌تر نشوند. برای درمان مشکلات و بیماری های قلبی خود هرگز بدون تجویز پزشک دارویی مصرف نکنید؛ زیرا داروها باید از نظر میزان مصرف و زمان مصرف تحت نظر پزشک باشد تا بتواند به ارتقای سلامتی شما کمک کند.
درمان بیماری های قلبی
برای درمان بیماری های قلبی باید حتما به پزشک مراجعه کنید و درمان مناسب مشکلات قلبی خود را دریافت نمایید و سبک زندگی خود را بر اساس توصیه پزشک مطابق نمایید؛ برای مثال استرس بالای شغلی، کار سنگین در محیط کار و حتی نشستن طولانی‌مدت برای برخی از افراد که بیماری قلبی دارند بسیار خطرناک است. در نتیجه برای پیشگیری و ممانعت از بروز مشکلات قلبی بهتر است معاینات دوره ای طب کار برای کلیه شاغلین انجام شود. فراموش نکنید که همیشه پیشگیری بهترین راه درمان است.
پیشگیری از بیماری های قلبی
با تغییر سبک زندگی به یک سبک سالم می‌شود از خطر بیماریهای قلبی پیشگیری نمود. عوامل اساسی یک سبک زندگی سالم شامل:
- سیگار نکشیدن و یا ترک سیگار
- رژیم غذایی مناسب (سبزی و میوه زیاد و چربی، قند و گوشت کم)
- حداقل 30 دقیقه ورزش در روز
- اجتناب از مصرف الکل
- کنترل بیماری‌هایی از قبیل دیابت، فشارخون بالا و کلسترول
نتیجه‌گیری:
بیماری های قلبی ناشی از کار آمار بسیار بالایی در معاینات طب کار دارند. بروز مشکلات قلبی به علت عوامل تاثیرگذار شغلی که در بالا ذکر شد می‌تواند در صورت عدم تشخیص به‌موقع و درمان مناسب باعث افزایش خطر مرگ شود. بنابراین بهترین تدبیر برای پیشگیری از این آسیب‌ها لزوم انجام معاینات بدو استخدام و همچنین معاینات ادواری طب کار در کلیه مشاغل بخصوص برای افراد بالای 35 سال است. جهت اطلاع بیشتر و هماهنگی جهت انجام این معاینات در مرکز طب کار پرانا کارشناسان ما پاسخگوی شما عزیزان خواهند بود.
طب کار پرانا را در شبکه های اجتماعی زیر دنبال کنید.
