اهمیت خواب مناسب بر سلامتی؛ عوارض کم‌خوابی بر بدن

اهمیت خواب مناسب بر سلامتی از این روست که خواب یکی از نیازهای حیاتی انسان است که حدود یک سوم از عمر آدمی را به خود اختصاص می‌دهد. هر گونه اختلال، بیماری و یا کمبود در خواب می‌تواند اثرات مستقیمی بر روی بیداری و فعالیت‌های فرد داشته باشد. برای داشتن بیداری کارآمد همراه با احساس سلامت و شادابی، داشتن خواب با کیفیت ضروری است. مردم اغلب پیامدهای بالقوه درازمدت سلامتی ناشی از خواب ناکافی و تأثیری که مشکلات سلامتی در نهایت می‌تواند بر زمان و بهره‌وری آنها داشته باشد را نادیده می‌گیرند. خواب کافی و با کیفیت به اندازه تغذیه و ورزش برای سلامتی و تندرستی مهم است. در این مقاله به اهمیت خواب مناسب بر سلامتی و همچنین عوارض و پیامدهای داشتن خواب ناکافی و نامناسب پرداخته‌ایم.

اهمیت خواب مناسب بر سلامتی شامل:

۱٫خواب مناسب به شما در حفظ یا کاهش وزن کمک می‌کند

میزان خواب مناسب برای بزرگسالان ۷ تا ۹ ساعت است. خواب کمتر از ۷ ساعت در شب با خطر بیشتر افزایش وزن و شاخص توده بدنی مرتبط است. در واقع این مقدار خواب و کمتر از آن فرد را ۴۱ درصد بیشتر در معرض خطر ابتلا به چاقی قرار می‌‌دهد. از دلایل این عارضه به این موارد می‌توان اشاره کرد.

کمبود خواب باعث افزایش سطح گرلین و کاهش سطح لپتین می‌شود. گرلین هورمونی است که به ما احساس گرسنگی می‌دهد در حالی که لپتین باعث احساس سیری می‌شود. در نتیجه باعث می‌شود که احساس گرسنگی و در نتیجه پرخوری کنیم.

افراد کم‌خواب اشتهای بیشتری داشته و تمایل به خوردن کالری بیشتری دارند.‌ علاوه‌بر این، برای جبران کمبود انرژی ناشی از کمبود خواب، فرد ممکن است هوس غذاهایی کند که قند و چربی بیشتری دارند. بدتر از آن، احساس خستگی پس از یک شب کم‌خوابی ممکن است باعث شود که برای رفتن به باشگاه، پیاده‌روی یا انجام هر فعالیت بدنی، انگیزه نداشته باشد.

۲٫خواب مناسب تمرکز و بهره‌وری را بهبود می‌بخشد

خواب برای جنبه‌های مختلف عملکرد مغز مهم است. شناخت، تمرکز، بهره‌وری و عملکرد همگی تحت تاثیر کم‌خوابی قرار می‌گیرند. برای مثال پزشکان با اختلالات خواب متوسط، زیاد و بسیار زیاد حدود ۵۴، ۹۶ و ۹۷ درصد بیشتر احتمال دارد که خطاهای پزشکی داشته باشند. همچنین خواب کافی می‌تواند عملکرد تحصیلی را بهبود بخشد. خواب خوب مهارت‌های حل مسئله را بهبود می‌بخشد و عملکرد حافظه را هم در کودکان و هم در بزرگسالان افزایش می‌دهد.

۳٫خواب خوب عملکرد ورزشی را به حداکثر می‌رساند

ثابت شده‌است که خواب عملکرد ورزشی را افزایش می‌دهد. خواب کافی می‌تواند مهارت‌های حرکتی ظریف، زمان واکنش، قدرت عضلانی، استقامت عضلانی و مهارت‌های حل مسئله را افزایش دهد. علاوه بر این، کمبود خواب، خطر آسیب را افزایش می‌دهد و انگیزه فرد را برای ورزش کاهش می‌دهد.

۴٫خواب مناسب قلب شما را تقویت می‌کند

کیفیت و کمیت پایین خواب خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش می‌دهد. خواب کمتر از ۷ ساعت در روز منجر به ۱۳٪ افزایش خطر مرگ ناشی از بیماری قلبی می‌شود. در مقایسه با ۷ ساعت خواب، کاهش هر ۱ ساعت خواب با افزایش ۶ درصدی خطر مرگ و میر ناشی از علل و بیماری‌های قلبی مرتبط است. علاوه بر این، خواب کوتاه خطر ابتلا به فشار خون بالا را به‌ویژه در افراد مبتلا به آپنه انسدادی خواب افزایش می‌دهد.

افرادی که کمتر از ۵ ساعت در شب می‌خوابند، ۶۱ درصد بیشتر از افرادی که ۷ ساعت می‌خوابند، در معرض خطر ابتلا به فشار خون بالا هستند. جالب است که خواب بیش از حد در بزرگسالان -بیش از ۹ ساعت- خطر بیماری های قلبی و فشار خون بالا را افزایش می دهد.

۵-خواب نامناسب با ابتلا به افسردگی مرتبط است

نگرانی‌های مربوط به سلامت روان، مانند افسردگی، به شدت با کیفیت پایین خواب و اختلالات خواب مرتبط است.
اگر مشکل خواب دارید و متوجه شدید که سلامت روانی شما بدتر شده است، مهم است که با متخصص اختلالات خواب یا روانپزشک صحبت کنید.

۶٫خواب نامناسب بر متابولیسم قند و خطر دیابت نوع ۲ تأثیر می‌گذارد

خواب ناکافی با خطر بیشتر ابتلا به دیابت نوع ۲ و مقاومت به انسولین مرتبط است. مقاومت به انسولین به معنی عدم توانایی درست استفاده بدن از هورمون انسولین است. خواب بسیار کوتاه‌تر از ۵ ساعت و ۶ ساعت خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را به ترتیب ۴۸ و ۱۸ درصد افزایش می‌دهند.

• کمبود خواب می‌تواند باعث تغییرات فیزیولوژیکی مانند کاهش حساسیت به انسولین، افزایش التهاب و تغییرات هورمونی مشابه گرسنگی و همچنین تغییرات رفتاری مانند تصمیم‌گیری و کنترل ضعیف بر مصرف کالری شود. که همگی خطر ابتلا به دیابت را افزایش می‌دهند.
• به علاوه، کم خوابی با افزایش خطر ابتلا به چاقی، بیماری قلبی و سندرم متابولیک مرتبط است. که این عوامل خطر ابتلا به دیابت را نیز افزایش می دهند.

۷٫خواب مناسب باعث تقویت سیستم ایمنی می‌شود

کمبود خواب عملکرد سیستم ایمنی را مختل می‌کند. افرادی که کمتر از ۵ ساعت در شب می‌خوابند، ۴٫۵ برابر بیشتر از افرادی که بیش از ۷ ساعت می‌خوابند، در معرض سرماخوردگی هستند. همچنین نشان داده شده‌است که خواب مناسب می‌تواند پاسخ آنتی‌بادی بدن به واکسن آنفولانزا را بهبود بخشد. داده‌های اولیه نشان می‌دهد که خواب کافی قبل و بعد از دریافت واکسن کووید-۱۹ کارایی واکسن را بهبود می‌بخشد.

۸٫خواب نامناسب با افزایش التهاب مرتبط است

خواب کم می‌تواند تأثیر زیادی بر التهاب در بدن داشته باشد. خواب نقش کلیدی در تنظیم سیستم عصبی مرکزی ما دارد. به‌طور خاص، در سیستم‌های پاسخ به استرس معروف به سیستم عصبی سمپاتیک و محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال (HPA) نقش دارد. با گذشت زمان، التهاب مزمن می‌تواند باعث ایجاد بسیاری از بیماری‌های مزمن، از جمله چاقی، بیماری قلبی، انواع خاصی از سرطان، بیماری آلزایمر، افسردگی و دیابت نوع ۲ شود.

۹٫کمیت و کیفیت خواب بر احساسات و تعاملات اجتماعی تأثیر می‌گذارد

کم‌خوابی توانایی فرد در تنظیم احساسات و تعامل اجتماعی را کاهش می‌دهد. وقتی خسته هستیم، کنترل طغیان‌های عاطفی و رفتارهایمان در مقابل دیگران برایمان سخت‌تر است. همچنین خستگی بر توانایی ما برای پاسخ به شوخ‌طبعی و نشان دادن همدلی تأثیر می‌گذارد. بعلاوه، کسانی‌که به طور مزمن کم خواب هستند، بیشتر احتمال دارد از رویدادهای اجتماعی کناره‌گیری کنند و احساس تنهایی کنند.

کمبود خواب و خطر افزایش تصادفات جاده‌ای

نخوابیدن کافی می‌تواند برای خود و دیگران خطرناک باشد. وقتی خسته می‌شویم، توانایی ما برای تمرکز روی وظایف، رفلکس‌ها و زمان واکنش کاهش می‌یابد. در واقع، کم خوابی شدید با مصرف بیش از حد الکل قابل مقایسه است. مرکز کنترل بیماری‎‌های ایلات متحده (CDC) گزارش می‌دهد که از هر ۲۵ نفر ۱ نفر هنگام رانندگی پشت فرمان به خواب رفته است. کسانی که کمتر از ۶ ساعت می‌خوابیدند، به احتمال زیاد هنگام رانندگی به خواب می‌روند. بنابراین کم‌خوابی و کیفیت پایین خواب می‌تواند یکی از دلایل اصلی حوادث در میان رانندگان باشد.

نتیجه‌گیری

بنابراین با توجه به مطالب گفته شده اهمیت خواب مناسب بر سلامتی غیرقابل انکار است. میزان خواب مناسب و کافی شبانه نه تنها میزان خستگی و خواب‌آلودگی در طی روز را کاهش‌ می‌دهد که باعث افزایش تمرکز و بهره‌وری خواهد شد. علاوه بر این‌ها باعث پیشگیری از بسیاری از بیماری‌ها که در بالا نیز ذکر شد می‌شود. به خاطر داشته باشید که پوسچر صحیح خوابیدن نیز بر کیفیت خواب اثرگذار است. پوسچر صحیح بدن و آموزش بهداشت خواب که در مطالب بعدی خواهید خواند می‌تواند به شما در داشتن یک خواب با کیفیت کمک کند. در صورت هرگونه ابهام یا سوال با مرکز طب کار پرانا تماس بگیرید.

طب کار پرانا را در شبکه های اجتماعی زیر دنبال کنید.