رعایت اصول ارگونومی کار با کامپیوتر برای داشتن یک پوسچر مطلوب چه در کارهای اداری و چه استفاده شخصی ضروری است. چرا که امروزه استفاده از کامپیوتر و لپتاپ به امری غیرقابل اجتناب در زندگی ما بدل شده است. در این راستا رعایت استانداردهای استفاده از کامپیوترهای شخصی بسیار اهمیت دارد. این استانداردها به ما کمک میکند تا آسیبهای ناشی از قرار گرفتن بدن در پوسچر نامطلوب حین استفاده از کامپیوتر به حداقل ممکن برسد.در این مقاله پوسچر صحیح در استفاده از هریک از تجهیزات کامپیوتر توضیح داده شده است.
پوسچر صحیح نشستن پشت میز کامپیوتر

در اصول ارگونومی کار با کامپیوتر؛ بهترین حالت نشستن پشت میز این است که کمی بدن را به عقب متمایل کنیم. به طوری که زاویه بین ران ها و تنه حدود ۱۳۵-۱۲۰ درجه باشد که این زاویه باعث کاهش کمردرد می شود.
وقتی که زاویه نشستن ما قائمه باشد، انحنای طبیعی ستون فقرات کمتر شده و باعث میشود به صفحههای ژلهای بین مهرهها فشار بیشتری وارد شود. از طرفی نشستن طولانیمدت با ایجاد فشار پی در پی باعث خوردگی و ساییدگی مهرهها و نرسیدن خون کافی به دیسک، سخت شدن و کاهش انعطافپذیری آن میشود.
همه این عوامل دست به دست هم داده و ما را دچار کمردرد می کنند.
در نهایت هم این ما هستیم که باید تصمیم بگیریم آیا میخواهیم درست بنشینیم تا سالم بمانیم، یا اینکه با تنبلی، تسلیم کمردرد شویم و یک عمر عذاب بکشیم. در صورتیکه تنها با رعایت اصول ارگونومی کار با کامپیوتر میتوان از بروز کمردرد جلوگیری کرد.
تنظیم صندلی

- هنگام نشستن بر روی صندلی کاملا در انتهای صندلی قرار گرفته و به پشتی صندلی تکیه دهید.
- ارتفاع صندلی باید به اندازهای باشد که پاهای شما در وضعیتی راحت، رها و بدون فشار قرار گیرد. ارتفاع مناسب صندلی این است که در موقع نشستن بر روی آن فاصله میز کار تا چانه شما به اندازه آرنج دست تا مچ شما باشد.
- پشتی صندلی را طوری تنظیم کنید که تکیهگاه صندلی گودی کمر شما را حمایت کند .
- پشتی صندلی باید بحدی محکم باشد که از حرکات اضافی و ناخواسته بدن جلوگیری کند.
پوسچر پاها هنگام کار با کامپیوتر

طب کار : استفاده از زیر پایی به استراحت پاها کمک خواهد کرد.
- قسمت تحتانی میز را از قسمت های اضافی که باعث می شوند تا پای شما نتواند وضعیت راحت و مطلوبی به خود بگیرد پاکسازی کنید.
- در صورتی که پاهای شما به راحتی بر روی زمین قرار نمی گیرد از زیرپایی استفاده کنید.
- صندلی خود را چنان تنطیم کنید که در هنگام نشستن، پاهای شما مخصوصا در قسمت زانو و پشت زانو متحمل فشار و ناراحتی نباشد.
(پاها باید در شرایطی قرار گیرد که با نشیمنگاه تقریبا تشکیل زاویه ۹۰ درجه بدهد).
- از قرار دادن پاها بر روی یکدیگر خودداری کنید.
موس و کیبورد

- موس و کیبورد خود را در یک ارتفاع قرار دهید; این ارتفاع تقریبا باید برابر با محل قرارگیری آرنج باشد. بازوی شما باید به حالت رها و آزاد در طرفین و تقریبا چسبیده به بدن باشد.
- در هنگام تایپ، صفحه کلید را در مقابل خود در وسط قرار دهید و موس را در نزدیکی آن قرار دهید. همچنین دقت کنید که مچ دست خود را راست نگه دارید. هر گونه انحراف مچ از راستای ساعد به دفعات و در طولانیمدت احتمال ایجاد سندرم تونل کارپال را در مچ دست افزایش میدهد.
- از پایههای زیرین کیبورد اگر باعث میشوند تا مچ شما را به صورت مستقیم بر روی صفحهکلید مستقر کنند، استفاده نکنید. همینطور درهنگام کار با موس مچ خود را به پایین، بالا و یا اطراف خم نکنید.
- می توانید از موسپدهای ضد آرتروز استفاده کنید (توجه کنید در موس پدهای ضدآرتروز قسمت نگهدارنده مچ دست باید به اندازه کافی سفت و محکم باشد). استفاده از پد موسی که دارای تکیهگاه مچ است در صورتی که باعث میشود تا هنگام حرکت دادن موس زاویه در مچ ایجاد شود توصیه نمیشود.
- درموقع تایپ، دست و مچ خود را در حالت شناور در بالا نگه دارید بنابراین میتوانید برای دسترسی به کلیدهای دورتر به جای کشیدن انگشتان با حرکت جزئی دست به آن برسید.

مانیتور
- مانیتور خود را دقیقا در مقابل خود در وسط قرار دهید.
- سطح قرارگیری مانیتور نباید به اندازهای باشد تا شما مجبور باشید گردن خود را به طرف بالا و پایین خم کنید.
- اگر در هنگام تایپ دفعات دیدار شما از اسناد بیشتر از مانیتور است، اسناد و نوشتههای خود را مستقیما در جلو و مرکز قرار دهید . همچنین مانیتور را کمی به طرفین حرکت دهید.

برای کاهش خستگی چشم به نکات زیر توجه کنید:

- خیره نشوید و ریتم پلک زدن خود را بههم نزنید.
- مانیتور را در فاصلهای تقریبا برابر با طول یک دست از خود وقتی در وضعیت مناسب در پشت میز نشستهاید قرار دهید.
- مانیتور خود را به دور از منابع نور که باعث ایجاد تلالو و نقاط نورانی بر روی مانیتور میشوند قرار دهید.
- سعی کنید تا منابع نور در پشت سر شما قرار گیرد. از پرده برای کنترل نور طبیعی محیط کار خود استفاده کنید.
- نور محیط کار خود را طوری تنظیم کنید تا نه چنان زیاد باشد که باعث ناراحتی چشم شود و نه چنان کم باشد تا برای دیدن اسناد و نوشتهها با مشکل مواجه شوید.
- با دور کردن مولدهای میادین معناطیسی مانند بلندگوها از مانیتورهای CRT لرزش تصویر مانیتور را از بین ببرید.
- میزان Rate Refreshment یا نرخ تازه سازی تصویر را در حدود ۷۵ هرتز یا بالاتر قرار دهید. مقادیر پایینتر برای چشم انسان مناسب نیست.
- درخشندگی و میزان نور(Brightness) و (Contrast) را در مانیتور خود و همچنین بزرگنمایی تصویر و اندازه فونت ها را طوری تنظیم کنید تا با آنها احساس راحتی کنید.
- بیاد داشته باشید تا هر روز صفحه مانیتور را با یک پارچه نرم تمیز کنید. اگر از عینک استفاده میکنید، عینک خود را نیز تمیز کنید.
فراموش نکنید:
نشستن طولانیمدت حتی در صورت داشتن پوسچر مناسب ایدهآل نیست. بنابراین حتما هر ۴۵ دقیقه یکبار از جای خود بلند شده و چند قدم راه بروید. همچنین میتوانید با انجام نرمشها و حرکاتکششی مناسب کار اداری و کار با کامپیوتر خستگی و احتمال ایجاد آسیبهای اسکلتی-عضلانی را کاهش دهید.

نتیجهگیری:
با توجه به نکات گفته شده میتوان نتیجه گرفت که با رعایت اصول ارگونومی کار با کامپیوتر میتوان از بروز آسیبهای اسکلتی-عضلانی ناشی از آن جلوگیری کرد. استفاده از کامپیوتر بویژه در کارمندان اداری که حداقل به مدت ۸ ساعت در وضعیت نشسته و پوسچر نامناسب ناشی از آن قرار دارند میتواند آسیب بیشتری به همراه داشته باشد. بنابراین با آگاهی از پوسچر صحیح و تنظیم ایستگاه کاری میتوان این آسیبها را به حداقل رساند. همچنین بهتر است در معاینات بدو استخدام کارمندان اداری آموزشهای لازم در این خصوص ارائه شود. مرکز طب کار پرانا را در مباحث ارگونومی دنبال کنید تا خطر آسیبهای بدنی در محیط کار و زندگی را به حداقل برسانید. جهت دریافت آموزش و مشاوره ارگونومی بات ما تماس بگیرید.