فهرست محتوا
فرد در محیط کاری ممکن است دچار آسیب یا بیماری شود یا در شرایطی چون بارداری قرار بگیرد که موقتاً او را از کار دور میکند. در چنین شرایطی افراد خواهان دریافت غرامت دستمزد هستند. البته بسیاری نمیدانند قوانین غرامت دستمزد چیست و چه مدارکی برای دریافت آن نیاز است. در ادامه این مطلب به همگی این موارد به صورت کامل پرداخته شده است.
غرامت دستمزد چیست؟
امکان دارد که فرد بیمهشده به دلایل مختلف اعم از بیماری، بروز حوادث ناشی از کار یا خارج از کار و بیماریهای شغلی به صورت موقت از کار دور شود و در این ایام مزد و حقوقی دریافت نکند. در چنین شرایطی قوانین غرامت دستمزد که توسط سازمان تأمین اجتماعی تدوین شده، باعث میشود تا فرد قسمتی از حقوق خود را با عنوان غرامت دستمزد در این شرایط دریافت کند.
شرایط دریافت غرامت دستمزد
حال که میدانید غرامت دستمزد چیست، باید قواعد و قوانین مربوط به آن را بدانید. غرامت دستمزد در اصل به وجوهی گفته میشود که به جای حقوق دوران بارداری، عدم توانایی موقت اشتغال به کار و بیماری به فرد بیمهشده پرداخت میشود. البته قوانین غرامت دستمزد پیچیدهتر بوده برای مثال جهت دریافت آن اگر مربوط به بیماری باشد شامل موارد زیر میشود:
- فرد بیمهشده نباید به صورت کامل از کار افتاده باشد.
- استراحت پزشکی برای فرد بیمهشده در ایام بیماری توسط مراجع پزشکی معتبر تائید شده باشد.
- هنگام بیماری فرد بیمهشده مشغول به کار یا مرخصی استحقاقی داشته باشد.
- فرد بیمهشده هنگام بیماری حقوقی از کارفرما نگرفته باشد.
غرامت دستمزد به چه افرادی تعلق میگیرد؟
بر اساس قوانین غرامت دستمزد، فرد بیمهشده باید شرایط دریافت آن را داشته باشد و برای دریافت آن از طریق سامانه غرامت تأمین اجتماعی اقدام کند. برای آنکه بدانید چه کسانی مشمول دریافت این نوع غرامت میشوند باید به چهار گروه اشاره کرد:
غرامت دستمزد در سازمان تأمین اجتماعی
برای بیمه تأمین اجتماعی چون دیگر بیمهها شرایطی برای دریافت غرامت دستمزد وجود دارد. طبق قوانین بیمه تأمین اجتماعی، افرادی که بیمه اجباری این سازمان را دارند جزو افراد مشمول دریافت غرامت دستمزد هستند. این افراد شامل بیمهشدگان در بخشهای زیر میشود:
- کارگاههای مشمول قانون تأمین اجتماعی
- کارکنان و کارمندان افتخاری در شوراهای حل اختلاف دادگستری
- رانندگان درون شهری
- رانندگان برون شهری
غرامت دستمزد برای افراد دارای بیمه اختیاری
قوانین غرامت دستمزد در مورد افراد دارای بیمه اجباری و اختیاری یکسان نیست و افراد دارای بیمه اختیاری این غرامت را دریافت نخواهند کرد که شامل موارد زیر میشود:
- خادمان مساجد
- هنرمندان و نویسندگان
- زنان خانهدار
- مددجویان و زنان سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی
- استعدادهای برتر و نخبگان
- باربران
- صیادان و زنبورداران مشمول یارانه
- برخی از بیمههای توافقی برای مثال بیمه اعضای سازمان نظام مهندسی، کشاورزی و …
غرامت دستمزد برای زمان بارداری
برای آنکه بدانید غرامت دستمزد چیست و به چه کسانی تعلق میگیرد، باید دسته سومی را هم بررسی کرد. غرامت دستمزد برای مرخصی زایمان نیز پرداخت میشود. البته بر اساس قوانین دستمزد غرامت تأمین اجتماعی معادل دو سوم آخرین حقوق فرد بیمهشده است و با در نظر گرفتن روزهای استراحت، بدون کسر سه روز اول پرداخت خواهد شد.
غرامت دستمزد برای جانبازان
غرامت دستمزد جانبازانی که در کارگاههای دولتی و یا وابسته به دولت مشغول به کار هستند، بر عهده کارفرما بوده و سازمان تأمین اجتماعی در این خصوص تکلیفی ندارد. غرامت دستمزد جانبازانی که مشمول قانون کار نیستند، بر عهده کارفرما خواهد بود و سازمان هیچگونه تکلیفی در خصوص بررسی استراحت پزشکی و پرداخت غرامت دستمزد نخواهد داشت.
مدارک لازم برای دریافت غرامت دستمزد چیست؟
اگر جزو آن دسته از افرادی هستید که غرامت دستمزد به آنها تعلق میگیرد، باید یکسری مدارک را آماده کنید که شامل موارد زیر میشود:
- دفترچه بیمه درمانی یا شماره بیمه
- ارائه گواهی استراحت پزشکی با مهر و امضای پزشک معالج برای فرد بیمهشده
- گواهی کارفرما که نشان دهد فرد در تاریخ اعلامشده در حال انجام کار نبوده و حقوقی نیز دریافت نکرده است.
نکته مهمی که در مورد غرامت دستمزد باید توجه داشت این است که گواهی استراحت پزشکی ارائهشده باید ویژگیهایی داشته باشد تا مشمول دریافت این نوع غرامت شود. در گواهیهای استراحت پزشکی مواردی چون نوع بیماری، مدت زمان استراحت در خانه یا بستری شدن در بیمارستان به دقت ذکر شده و مشخص باشد. همچنین گواهیهای استراحت پزشکی برای هر بار باید هفت روز یا کمتر از آن باشد. در صورتی که بیشتر از ۷ روز باشد، باید حتماً به تائید پزشک معتمد سازمان تأمین اجتماعی برسد.
قوانین مربوط به دریافت غرامت دستمزد
بسیاری نمیدانند قوانین غرامت دستمزد چیست و چه ضوابطی را در رابطه با دریافت آن مطرح میکند. در ابتدا باید گفت این قوانین جزئیات زیادی دارند و برای همین مهمترین آنها را در ادامه بررسی کردهایم که شامل موارد زیر میشود:
- اگر فرد به دلیل حادثه یا بیماری شغلی استراحت پزشکی دریافت کند یا بخشی از این زمان استراحت را در بیمارستان بستری باشد. همچنین اگر استراحت او در رابطه با عواقب بیماری قبلی باشد، از روز اول استراحت پزشکی میتواند غرامت دستمزد دریافت کند.
- طبق ماده ۶۴، در صورتی سازمان تأمین اجتماعی مکلف به پرداخت غرامت دستمزد است که کارفرما بر اساس قوانین مکلف به پرداخت حقوق فرد بیمهشده در زمان استراحت پزشکی نباشد.
- یک درصد از غرامت دستمزد ایام بیماریِ بیمهشدگان که در کارگاههای دارای قرارداد شاغل هستند بر عهده کارفرما است. البته باید به این نکته توجه کرد که استراحت فرد بیمهشده بعد از جراحیهای زیبایی مشمول پرداخت غرامت دستمزد نمیشود.
- طبق بند ۲ ماده ۶۲ هم پرداخت غرامت دستمزد تا زمانی که تشخیص داده شود فرد از کار افتاده است و قادر به ادامه کار نیست، ادامه پیدا میکند. در صورت تشخیص از کار افتادگی توسط کمسیون پزشکی غرامت دستمزد به فرد پرداخت نمیشود.
میزان غرامت دستمزد
میزان غرامت دستمزد به موارد متعددی بستگی دارد که مهمترین آنها مجرد یا متأهل بودن فرد بیمهشده است. در واقع در قوانین غرامت دستمزد، میزان غرامت نسبت به متأهل یا مجرد بودن فرد در دوران استراحت پزشکی متغیر است. در کل فرد متأهل سه چهارم و افراد مجرد دو سوم میانگین حقوق یا دستمزد خود را به عنوان غرامت دستمزد دریافت میکنند.
روش محاسبه غرامت دستمزد چیست؟
روش محاسبه غرامت دستمزد در ایام بیماری کمی پیچیده است؛ اما به زبان ساده به روش زیر محاسبه میشود: آخرین مزد و یا حقوق روزانه فرد بیمهشده مبنای تعیین غرامت دستمزد در ایام بیماری و استراحت پزشکی است. برای تعیین میزان غرامت مجموع مزد فرد بیمهشده ۹۰ روز پیش از استراحت پزشکی در نظر گرفته میشود که بر روزهای کارکرد او در ۹۰ روز تقسیم خواهد شد.
جمعبندی
در این مطلب سعی شد تا این به سوال که غرامت دستمزد چیست پاسخ دهیم. همچنین قوانین غرامت دستمزد و برخی جزئیات آن نیز بررسی شد تا بدانید به شما تعلق میگیرد یا خیر. در صورتی که به دنبال دریافت استراحت پزشکی یا معاینات ترک و بازگشت به کار هستید، مرکز طب کار پرانا این خدمات را به صورت جامع انجام میدهد. در نهایت باید بدانید غرامت دستمزد همانطور که از نام آن مشخص است به نوعی به جای دستمزد روزهای بیماری شما پرداخت میشود با حق پرداخت ازکارافتادگی تفاوت دارد؛ بنابراین نباید این دو را با هم یکی دانست و هر کدام قوانین مخصوص به خود را خواهند داشت.
سوالات متداول
- غرامت دستمزد چیست؟
امکان دارد که فرد بیمهشده به دلایلی به صورت موقت از کار دور شود و در این ایام مزد و حقوقی دریافت نکند. در چنین شرایطی غرامت دستمزد به وی پرداخت میشود.
- قوانین غرامت دستمزد چه گروهی را مجاز به دریافت آن میدانند؟
طبق قوانین بیمه تأمین اجتماعی، افرادی که بیمه اجباری این سازمان را دارند جزو افراد مشمول دریافت غرامت دستمزد هستند. از جمله بیمهشدگان در کارگاههای مشمول قانون تأمین اجتماعی، کارکنان افتخاری در شوراهای حل اختلاف دادگستری، رانندگان درون شهری و برون شهری.
- میزان غرامت دستمزد چقدر است؟
میزان غرامت دستمزد به موارد متعددی بستگی دارد که مهمترین آنها مجرد یا متأهل بودن فرد بیمهشده است. در کل فرد متأهل سه چهارم و افراد مجرد دو سوم میانگین حقوق یا دستمزد خود را به عنوان غرامت دستمزد دریافت میکنند.
بیشتر بخوانید:
دلایل رد شدن معاینات پزشکی فرهنگیان
معرفی انواع بیماری شغلی که در حین کار اتفاق میافتد
