فهرست محتوا
برای بسیاری از مشکلات اسکلتی-عضلانی در صورت تشخیص بهموقع، امکان پیشگیری از شدت یافتن آن وجود دارد. شانه یخ زده یا کپسولیت چسبنده، عارضهای است که باعث سفتی و درد شانه میشود. در این اختلال با گذشت زمان، حرکت شانه بسیار سخت میشود. پس از یک دوره وخیم شدن علائم شانه درد، شانه منجمد بهتر میشود، اگرچه درمان درد شانه بصورت کامل ممکن است ۳ سال طول بکشد. در شانه یخ زده، کپسول شانه ضخیم شده و سفت و محکم میشود. علائم بارز این بیماری درد شدید شانه است و فرد قادر به حرکت دادن شانه نیست، چه به تنهایی و چه با کمک شخص دیگری. درمان شانه یخ زده با نرمش و یا حرکات کششی مناسب تا حدود زیادی میسر است، مگر اینکه بیماری بسیار شدت یافته باشد. این عارضه در سه مرحله توسعه مییابد:
مرحله ۱: انجماد (Freezing)
در مرحله “انجماد“، شما به آرامی بیشتر و بیشتر درد شانه را حس میکنید. با بدتر شدن درد، شانه شما دامنه حرکت خود را از دست میدهد. یخ زدگی معمولاً از ۶ هفته تا ۹ ماه طول می کشد.
مرحله ۲: منجمد (Frozen)
علائم دردناک ممکن است در این مرحله در واقع بهبود یابند ، اما سفتی آن همچنان باقی است. در طی ۴ تا ۶ ماه مرحله “منجمد” ، فعالیتهای روزمره به دلیل شانه درد ممکن است بسیار دشوار باشد.
مرحله ۳: ذوب شدن (Thawing)
حرکت شانه در مرحله “ذوب” به آرامی بهبود مییابد. بازگشت کامل به حالت عادی یا نزدیک به سرعت و حرکت معمولاً از ۶ ماه تا ۲ سال طول میکشد.
درد شانه یخزده معمولاً کسلکننده یا دردناک است. به طور معمول در اوایل دوره بیماری و هنگامیکه بازو را حرکت میدهید، بدتر است. درد معمولاً در ناحیه بیرونی شانه و گاهی اوقات روی بازو قرار دارد.
درمان شانه یخ زده
اگرچه سیر این بیماری خودبخود محدود شونده است اما بهدلیل محدودیتهای طولانیمدتی که ایجاد میکند، نیازمند درمان بلافاصله بعد از تشخیص است که درمان شانه یخ زده با نرمش و حرکات کششی یکی از راههای درمان شانه درد ناشی از آن است. استفاده از داروهای ضددرد مثل آسپرین و ایبوپروفن، میتواند به کاهش التهاب و درد شانه کمک کند. در برخی موارد پزشک ممکن است داروهای ضددرد و ضد التهاب قویتری تجویز کند.
- فیزیوتراپی به عنوان اولین گزینه درمان، با هدف کاهش درد شانه و افزایش دامنه حرکتی انجام میشود. فیزیوتراپیست تمریناتی را جهت درمان شانه درد به شما آموزش میدهد که دامنه حرکتی شانه خود را زودتر بدست آورید.
- مداخلات جراحی نیز معمولا زمانی انجام میشوند که بیمار هیچ گونه پیشرفتی بعد از ۳ ماه درمان غیر جراحی، نداشته باشد.
- بعد از جراحی، فیزیوتراپی برای حفظ حرکات بدست آمده طی جراحی، ضروری است. مدت زمان بهبودی بعد از جراحی ممکن است ۶ هفته تا ۳ ماه طول بکشد و البته شرکت فعال بیمار در برنامه توانبخشی مهمترین عامل برای بازگشت توانمندیها است.
حرکات کششی راه خوبی برای حرکت دادن شانه تا انتهای دامنه و درمان درد شانه ناشی از شانه یخ زده است. در تصاویر زیر چند تمرین ساده که به راحتی بتوانید در طول روز انجام دهید را مشاهده میکنید.
نرمش شانه یخ زده
کشش ساختارهای پشت مفصل شانه
- دستها را جلوی بدن در حالت کشیده نگه دارید.
- دست آسیب دیده را مانند تصویر زیر به سمت داخل بدن برده و بازو را به سینه بچسبانید.
- با کمک دست سالم خود، دست آسیب دیده را نگه دارید.
- ۲۰ ثانیه کشش را حفظ کنید.
- بعد استراحت کرده و همین تمرین را ۱۰ بار تکرار کنید.
کشش دست به مجاور بدن
این تمرین عضلات زیر بغل و کمر را تقویت می کند تا بتوانید تنش را کم کرده و انعطاف پذیری بازوها و شانه ها را افزایش دهید.
- روی یک صندلی راحت بنشینید.
- قسمت داخلی آرنج دست راست را به شانه دست چپ برسانید.
- سپس با دست چپ، از قسمت آرنج، دست راست را نگه دارید و فشار ملایمی روی آن ایجاد کنید.
- این فشار را ۱۵ تا ۲۰ ثانیه نگه دارید.
- سپس به آرامی دست راست را به حالت اولیه برگردانید.
- ۱۰ تا ۲۰ بار با هر یک از دست ها این ورزش را انجام دهید.
قلاب پشت
قلاب کردن دست در پشت گردن ورزش دیگری است که کمک می کند تا انعطاف پذیری عضلات شانه و رباط های مفصلی بهبود پیدا کند. این ورزش همچنین کمک می کند طیف وسیعی از حرکات شانه آسیب دیده بازسازی شوند.
- بایستید و پاها را به عرض شانه باز کنید.
- دست ها را به آرامی بلند کنید و آنها را پشت سرتان ببرید.
- انگشتان را پشت گردن به هم قلاب کنید.
- به آرامی دست های قلاب کرده خود را بالای سر ببرید.
- آن ها را در نقطه حداکثر مقاومت نگه داشته و۳۰ ثانیه صبر کنید.
- سپس مجددا دست ها را پایین بیاورید.
- حدود ۱۰ بار این کار را تکرار کنید.
- این تمرین را ۲ تا ۴ بار در روز انجام دهید.
کشش حوله
این تمرین ساده باعث کاهش سفتی و درد شانه میشود که در اطراف شانه شما رخ داده است. با انجام این ورزش تحرک دست نیز بهتر میشود.
- دست آسیبدیده را از قسمت بالا به کمر برسانید و دست سالم را از پایین.
- یک حوله و کش را بین دو دست قرار دهید.
- به آرامی حوله را به ترتیب با هر دو دست بکشید.
- به محض احساس کشش در کتف یخ زده، ۲۰ تا ۳۰ ثانیه مکث کنید.
- بعد به حالت استراحت برگردید و این تمرین را برای شانه یخزده ۳ مرتبه تکرار کنید.
تمرین کاهش خشکی شانه
- به پهلو دراز بکشید، دست ها را کشیده و زانوها را کنار هم خم کنید
- دست آسیب دیده را بالای سر برده و در همین حال دست دیگر را به حالت کشیده روی زمین نگه دارید.
- بدنتان را بچرخانید طوری که هر دو شانه روی زمین قرار بگیرند.
در درمان شانه یخ زده با نرمش به این نکات توجه کنید:
- اگر بعد از تمرینات، درد یا التهاب بیشتر شد، یعنی باید با شدت کمتری کششها را اعمال کنید.
- بعد از تمرینات، به طور طبیعی، ممکن است کمی احساس ناراحتی در شانه خود داشته باشید.
- تمریناتتان را با فیزیوتراپیست خود در میان بگذارید.
نتیجه گیری:
درمان شانه درد با توجه به علت ایجاد آن و همچنین میزان و نوع آسیبدیدگی شانه متفاوت است. با توجه به توضیحات بالا یکی از سادهترین و موثرترین راههای درمان بویژه در مراحل ابتدایی بیماری و پیش از شدت یافتن آن نرمش و حرکات کششی مناسب است. توجه داشته باشید که در صورتی که بیماری شدت یابد ممکن است درمان شانه یخ زده با نرمش به تنهایی امکانپذیر نباشد و حتی به مرحله جراحی برسد. بدین منظور تیم حرکات اصلاحی مرکز تخصصی طب کار پرانا نرمشهای مناسب برای درمان و پیشگیری از اختلالات اسکلتی-عضلانی را که شیوع بالایی دارند ارائه میکند. در صورت هرگونه سوال و ابهام سوالات خود را با ما در میان بگذارید. در ضمن شما عزیزان میتوانید جهت ارزیابی اسکلتی-عضلانی و دریافت برنامه ورزشی به مرکز طب کار پرانا مراجعه نمایید.