فهرست محتوا
- نویز و سروصدای بلند در چه صورتی میتواند خطر آفرین باشد؟
- کم شنوایی ناشی از نویز و سروصدای بلند چگونه ایجاد میشود؟
- علائم کم شنوایی ناشی از نویز و صدای بلند چیست؟
- کم شنوایی ناشی از نویز بیشتر در چه افرادی بروز می‌کند؟
- عوارض کم شنوایی چیست؟
- تشخیص کم شنوایی در افراد به چه صورت انجام می‌گیرد؟
- چگونه از بروز کری شنوایی و یا کم شنوایی ناشی از نویز جلو گیری کنیم؟
- نتیجه گیری:
شنوایی یکی از مهم‌ترین راه‌های برقراری ارتباط با محیط پیرامون فرد است. مواجهه فرد با صداهای بالاتر از ۸۰ دسی‌بل به‌مدت طولانی و مستمر، موجب آسیب شنوایی شده و با ایجاد مشکل در شنوایی، احتمال رخداد حادثه و آسیب‌های دیگر به فرد بالا می‌رود. کاهش شنوایی و در حالت شدیدتر آن کری شنوایی میتواند دلایل گوناگونی داشته باشد که یکی از مهم‌ترین و شایع‌ترین دلایل کم شنوایی در دنیای امروز، کم شنوایی ناشی از نویز و سروصدا است. این نوع کم شنوایی بویژه در صنایع و در محیط‌های کاری با سروصدای زیاد بسیار شایع است. به‌همین دلیل یکی از مواردی که در معاینات پزشکی طب کار بدو استخدام اهمیت بسیار بالایی دارد سنجش شنوایی یا ادیومتری است. در صورت مشاهده شنوایی غیرنرمال، پزشک طب کار علت این کم شنوایی را با توجه به شغل فرد بررسی و توصیه‌های لازم را ارائه می‌کند.
نویز و سروصدای بلند در چه صورتی میتواند خطر آفرین باشد؟
- نویز و سروصدای محیط در حدی شدید باشد که افراد را مجبور کند برای صحبت با اطرافیان داد بزنند.
- شدت بالای نویز باعث درد و فشار در گوش شود.
- نویز و سروصدای صدای بلند محیطی باعث سوت کشیدن در گوش شده باشد.
- تا چندین ساعت پس از قرارگیری در معرض سروصدا، کاهش قدرت شنوایی را احساس کنید.
- صدای بلند ناشی از مواردی مانند شلیک و انفجار باشد و باعث آسیب غیر قابل بازگشت شود.
کم شنوایی ناشی از نویز و سروصدای بلند چگونه ایجاد میشود؟
برای دانستن این مطلب ابتدا باید بدانیم شنوایی عادی فرد چگونه شکل می‌گیرد. هنگامی که اصوات وارد گوش می‌شوند از گوش خارجی به سمت مجرای گوش می‌روند. سپس امواج به پرده صماخ (پرده گوش)می‌رسد، پرده گوش تکانه‌هایی به استخوان‌های گوش میانی (چکشی–سندانی-رکابی) می‌فرستد و استخوان‌ها صدا را تقویت کرده و توسط تکانه‌هایی به مایع حلزون گوش منتقل می‌کنند. مایع حلزون با خم کردن گیرنده‌های مویی باعث تولید پیام الکتریکی شده و این پیام را به سمت مغز ارسال می‌کند. مغز پس از دریافت این پیام، آن را به صدا تبدیل می‌کند.
هنگامی‌که صدا بیش از اندازه بلند باشد، تمامی تکانه‌های ایجاد شده شدیدتر بوده و در نتیجه سلول‌های مویی در اثر تکانه شدید مایع حلزون دچار آسیب دائمی می‌شوند که این آسیب قابل ترمیم و بازگشت نیست. از بین رفتن این سلول‌ها در گذر زمان و در صورت تداوم صدای بلند میتواند موجب کم شنوایی فرد شود.
علائم کم شنوایی ناشی از نویز و صدای بلند چیست؟
علائم کم شنوایی با توجه به میزان شدت کم شنوایی در افراد متفاوت است. اما در حالت کلی برخی علائم میتواند به صورت‌های زیر در فرد بروز کند:
- احساس وزوز در گوش
- احساس صدا های مبهم
- احساس درد و فشار در گوش مبتلا
- احساس سنگینی و کلافگی
- احساس نیاز به حرف زدن با صدای بلند
- مبهم شنیدن صدای خود
- احساس نیاز به لب خوانی
کم شنوایی ناشی از نویز بیشتر در چه افرادی بروز می‌کند؟
بروز کم شنوایی در تمامی افراد امکان پذیر است اما شرایط موجود در محیط زندگی و شغلی، برخی از افراد را برای ابتلا به کاهش شنوایی مستعدتر از دیگران می‌کند. کم شنوایی ناشی از نویز و سروصدا یکی از مهم‌ترین و شایع‌ترین بیماریهای شغلی شنوایی در سراسر جهان است که خوشبختانه با تجهیزات حفاظت فردی و رعایت نکات ایمنی، تا حدودی می‌توان از ایجاد این نوع کم شنوایی در افراد جلوگیری کرد. کارگران ساختمانی، آتش‌نشانان، کارگران کارخانه، موسیقی دانان، پرسنل نظامی، نجاری، جوشکاری، کشاورزان و رانندگان ماشین‌های سنگین و وسایل نقلیه خاص از جمله کسانی هستند که در معرض ابتلا به این نوع کم شنوایی هستند.
- کارگران ساختمانی: با توجه به ابزار کار همچون مته دستی، دریل، صدای مستمر کلنگ، چکش و…
- آتش نشانی: بعلت مواجهه با صدای آژیرهای خطر و …
- مشاغل نظامی: این افراد در محیط کاری با صدای شلیک اسلحه،انفجار و … سروکار دارند
- کارخانجات و معادن: در این مشاغل کارگران با صداهای بلند دستگاه‌ها،حفاری‌ها و… به طور مستمر در تماس هستند
- موسیقی، نجاری،جوشکاری: ابراز کار فرد معمولا دارای صدای بسیار بلند است
- کشاورزان و رانندگان وسایل نقلیه خاص: به دلیل مواجعه طولانی مدت و مکرر با صداهای بلند و ناهنجار
عوارض کم شنوایی چیست؟
میزان تاثیر کاهش شنوایی بر فرد؛ بستگی به عواملی از جمله جنس، سن، طول مدت مواجهه با صدا دارد. در حالت کلی در تمامی افراد صرف نظر از فاکتور های فردی،کم شنوایی به تدریج باعث موارد زیر نیز میشود:
- استرس و اضطراب
- بی‌خوابی، حتی بعد از قطع اصوات مزاحم
- فشار خون بالا
- افزایش ضربان قلب
- انزوای ناشی از کاهش شنوایی
- افسردگی ناشی از کاهش شنوایی
- از کار افتادکی زودهنگام فرد
- احتمال آسیب‌های غیر قابل بازگشت
تشخیص کم شنوایی در افراد به چه صورت انجام می‌گیرد؟
تشخیص مشکلات شنوایی بر عهده ادیولوژیست است و در موارد تخصصی‌تر تشخیص و درمان آن بر عهده متخصص گوش و حلق و بینی است. تشخیص مشکلات شنوایی از جمله کاهش شنوایی ناشی از نویز میتواند با اتوسکوپی، تست وبر، تست رینه، تست تمپانومتری و تست ادیومتری انجام گیرد.
چگونه از بروز کری شنوایی و یا کم شنوایی ناشی از نویز جلو گیری کنیم؟
با توجه به اهمیت سلامت شنوایی در افراد، جلوگیری از هرگونه آسیب به گوش حائز اهمیت است. اگرچه دوری از محیط‌هایی که دارای نویز و سروصدای بلند بسیار هستند بهترین راهکار برای جلوگیری از آسیب رسیدن به شنوایی افراد است، اما برای همه افراد خصوصا افراد شاغل گاهی این امکان وجود ندارد. لذا جهت کنترل صداهای بلند و نویزهای محیطی در محدوده خاص می‌توان از تجهیزات حفاظت فردی و ایمنی خاصی که برای این موارد طراحی شده اند کمک گرفت. در زیر برخی از این راهکارها آمده است.
- استفاده از محافظ گوش: محافظ‌های گوش در ابعاد و شکل‌های مختلف در بازار موجود است که تا ۱۵ الی ۳۰ دسی بل شدت صوت را کاهش می‌دهند .برای پوشش بهتر، افراد می‌توانند با مراجعه به مطب متخصص، محافظ گوش مخصوص به خود را با طراحی‌های اختصاصی برای قرار گیری بهتر در گوش دریافت کنند.
- استفاده از گوشی‌های ضد صوت: گوشی‌های ضد صوت به عنوان عایق صدا در مشاغل پر خطر استفاده می‌شوند و صدا را ۱۵ تا ۳۰ دسی‌بل کاهش می‌دهند. در مشاغل بسیار پر خطر همچون نظامیان افراد اکثرا از محافظ گوش و گوشی‌های ضد صوت همزمان استفاده می‌کنند.
- تست شنوایی: چکاپ مرتب شنوایی جهت کنترل، خصوصا برای افرادی که در مشاغل پر خطر مشغول به کار هستند.
- کنترل مهندسی: در مشاغلی که صدای ابزار میتواند ایجاد نویز کند، قرار دادن دستگاه‌ها در محیطی عایق صوت و دور از پرسنل، تعمیر دستگاه‌های فرسوده و روغن کاری تا حدودی میتواند از احتمال درگیری افراد با کاهش شنوایی بکاهد.
نتیجه گیری:
با توجه به تمامی مطالب ذکر شده پیرامون کم شنوایی ناشی از نویز و سروصدا که جز آسیب‌های دائمی به شمار می‌رود و در اکثر موارد درمانی به جز سمعک ندارد، بایستی تمامی افراد شاغل خصوصا مشاغل پر خطر از نظر سلامت شنوایی در سنجش شنوایی قبل از استخدام بررسی و تایید شوند. کم شنوایی افراد با توجه به یکطرفه و یا دوطرفه بودن آن بایستی در معاینات بدو استخدام و سپس در معاینات دوره ای مورد توجه قرار گیرند تا از آسیب بیشتر به فرد پیشگیری شود. مرکز طب کار پرانا، آماده همکاری با مشاغل مختلف جهت انجام کلیه معاینات طب کار است.
