ارزیابی اسکلتی-عضلانی, دردها و ناهنجاری‌های اسکلتی-عضلانی

زانودرد شغلی

زانودرد شغلی/معاینات ادواری و پیش از استخدام طب کار

مفصل زانو بزرگترین و پیچیده‌ترین مفصل دو محوره بدن است. این مفصل از نوع لولایی است و قابلیت تحمل و جابجایی وزن، فشار، کشش، فشردگی و تنش بسیاری را ایجاد می‌کند. درد زانو مشکل شایعی است که ممکن است در هر کدام از ساختارهای استخوانی زانو از جمله مفصل زانو، کاسه زانو، رباط‌ها، غضروف‌ها و مینیسک زانو بوجود آید. زانودرد به دلایل مختلفی در هر سنی ممکن است رخ دهد. یک نوع رایج آن زانودرد شغلی است که در اثر حرکات نامناسب در وظایف شغلی فرد ایجاد می‌شود. بنابراین زانودرد شغلی در معاینات ادواری طب کار و معاینات پیش از استخدام مورد شایعی است که بسیار گزارش می‌شود. همچنین همراه با کمردرد ناشی از کار اغلب علت رایج غیبت از کار و از کار افتادگی زودهنگام است.

علت زانودرد شغلی

صدمات ناگهانی، از شایع‌ترین دلایل زانودرد شغلی هستند. وارد شدن ضربه مستقیم به زانو، پیچش غیرطبیعی، سقوط روی زانو، خم شدن غیرطبیعی و فشار آمدن به این مفصل در وظایف شغلی و…، احتمال ایجاد آسیب مزمن و مقاوم به درمان را بالا می‌برند. این آسیب‌ها در مشاغلی چون کارهای نظافتی، بنایی، نجاری، باغبانی، ورزش حرفه‌ای و هر نوع شغل دیگری که با موارد ذکر شده احتمال دارد رخ دهد.

زانودرد شغلی/ معاینات دوره ای طب کار

در چنین مواردی ممکن است احساس بی حسی، ضعف یا سردی در زانو یا ساق پایتان داشته باشید و هنگام راه رفتن یا حرکت دادن این مفصل، صدایی را از زانوهایتان بشنوید. حال اگر این آسیب‌ها با کشیدگی، دررفتگی یا آسیب‌دیدگی رباط‌ها و تاندون‌ها که از زانو حمایت می‌کنند همراه شود، جبران آن دشوارتر می‌شود. شایع‌ترین آسیب‌های شغلی زانو و علل ایجاد درد در زیر عنوان شده است.

شایع ترین علل زانودرد شغلی

آرتروز زانو:

در انتهای استخوان مفاصل یک لایه غضروف است که موجب تسهیل حرکت و ضربه‌گیری می‌شود. آرتروز موجب تخریب این غضروف‌ها و تغییر بافت استخوانی زیرین و تشکیل زوائد استخوانی شده که گهگاهی جدا و شناور می‌گردند و در نهایت موجب کاهش فضای مفصلی، تغییرزاویه، درد و تورم می‌شود. بنابراین آرتروز زانو اختلال التهابی مفصل زانو است که اغلب دردناک است و باعث اختلال در زندگی فرد می‌شود.

پارگی مینیسک زانو:

آسیب به منیسک از صدمات ناشی از ضربه معمولا ایجاد می‌شود اما شاید به علت استفاده بیش‌ازحد زانو نیز باشد. در این آسیب اغلب، یک تکه از منیسک پاره شده و در مفصل زانو شناور می‌شود. صدمات منیسک ممکن است باعث قفل شدن مفصل در یک موقعیت خاص، ایجاد صدا یا گیر کردن آن شده و از دامنه حرکاتش کاسته شود. آسیب منیسک همچنین در مواردی سبب تورم زانو می‌شود.

آسیب تاندون کشکک:

تاندون زانو زیر کشکک بوده و عضله چهار سر به آن متصل می‌شود. این تاندون بسیار محکم تقریباً ۲ سانتی‌متر عرض دارد و وظیفه آن تقویت پا در کنار عضله‌های چهارسرران است. اصلی ترین علائم آسیب به این تاندون احساس درد جلوی زانو است. فعالیت‌های مکرر ورزشی مانند ضربه زدن با پا و پریدن، باعث وارد شدن فشار زیادی به این تاندون و همچنین ایجاد لتهاب، پارگی‌های بسیار کوچک و درد زیر زانو نیز می‌شود.

علائم زانودرد شغلی

علائم مشکلات زانو اغلب به آهستگی به وجود می‌آیند و با گذشت زمان افزایش می‌یابد. علائم و نشانه‌ها شامل:

  • درد : ایجاد درد مفصل در حرکت یا با فشار که براساس محل آسیب مکان درد متفاوت است.
  • خشکی مفصل : خشکی مفصل که هنگام بیداری صبحگاهی شدید است.
  • التهاب : مفصل حتی با وارد کردن فشار کم، دچار التهاب می‌شود.
  • کاهش انعطاف : دامنه حرکتی مفصل محدود می شود.
  • قفل و خالی کردن زانو : گیر کردن مفصل در میانه حرکت زانو
  • کریپیتاسیون : احساس صدای سایش هنگام حرکت
علائم زانودرد شغلی/ معاینات ادواری طب کار
علائم زانودرد در معاینات پیش از استخدام و معاینات ادواری طب کار

تشخیص زانودرد

در طول معاینه فیزیکی، پزشک ممکن است فعالیت های زیر را انجام دهد:

  • بررسی ورم، درد، حساسیت، گرمی، و کبودی واضح در زانو
  • بررسی میزان حرکت ناحیه پایین پا در جهت های مختلف
  • فشار دادن یا کشیدن مفصل به منظور ارزیابی وضعیت ساختارهای زانو
تشخیص زانودرد شغلی/ معاینات ادواری طب کار /معاینات پیش از استخدام

در بعضی موارد، پزشک ممکن است از عکس برداری رادیولوژی، اسکن ام آر آی، سی تی اسکن و امواج مافوق صوت برای تشخیص مشکل بیمار استفاده کند. اگر پزشک نسبت به ایجاد عفونت در ناحیه مفصل مشکوک باشد، ممکن است از آزمایش خون و آرتروسنتز برای تشخیص مشکل استفاده کند. در آرتروسنتز یک مقدار کم از مایع درون مفصل زانو با سوزن خارج شده و برای آزمایش به آزمایشگاه ارسال می شود.

نتیجه‌گیری:

سلامت زانویی که مستعد آسیب‌دیدگی است، با فعالیت‌هایی مثل بالا رفتن از پله، دوچرخه‌سواری، دویدن و پریدن بیشتر تهدید می‌شود. بیماری‌هایی مثل پوکی استخوان و آرتریت، التهاب تاندون‌ها، ایجاد کیست پشت زانوها، در کنار آسیب‌های ناگهانی می‌توانند به زانوها آسیب بزنند. بدون تردید بیش‌ از اندازه کار کشیدن از مفصل زانو نیز احتمال تخریب آن را تقویت می‌کند. به همین کسانی‌که به خاطر رشته ورزشی یا شغل خاصی از این مفصل زیاد کار می‌کشند، زودتر از دیگران دچار زانودرد شغلی می‌شوند. بنابراین ارزیابی دردهای اسکلتی-عضلانی از موارد مهمی است که در معاینات پیش از استخدام و معاینات ادواری طب کار سنجیده می‌شود.

یک نظر در “زانودرد شغلی

  1. آرمین گفت:

    مطلب مفیدی بود،خیلی ممنون. یه سوال دارم
    من کارمندم و مدت طولانی هست حدودا 3 ماه که درد زانو دارم. ممکنه بخاطر شغلم و نشستن زیاد باشه؟

    1. سلام دوست عزیز
      بله اختمالش هس. ایستادن و نشستن‌های طولانی، انداختن پاها روی هم و عدم حفظ پوسچر صحیح در موقعیت‌های مختلف میتونه باعث درد و ناهنجاری‌های اسکلتی-عضلانی بشه. توصیه میشه مطالب ارگونومی سایت رو در مورد پوسچر صحیح کار اداری و نرمش‌های مناسب رو مطالعه کنید.

  2. زهرا گفت:

    سلام. ممنون از مطلب مفیدتون
    آیا انداختن پاها رو هم باعث زانودرد میشه؟

    1. سلام وقت بخیر
      بله انداختن پاها روی هم در درازمدت منجر به ساییدگی مفاصل و زانو درد میشه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *