چشم به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای ارتباطی فرد با محیط پیرامون خویش، نقش مهمی در ادراک و کارایی و حفظ ایمنی افراد در محیط‌های شغلی ایفا می‌کند. به همین دلیل معاینه چشم یا سنجش بینایی معاینات طب کار یکی از ضروری‌ترین بخش‌های معاینات پیش از استخدام و معاینات دوره ای طب کار پس از حوادث منجر به آسیب چشم و سر است.این معاینات تحت عناوینی چون بینایی سنجی و یا اپتومتری معاینات طب کار شناخته می‌شود. از طریق معاینه چشم میتوان از ابتلا به بیماریهای چشمی ناشی از کار و بروز حوادث مرتبط با آن پیگشیری کرد.
اپتومتری معاینات طب کار چیست و شامل چه تست‌هایی است؟
عملکرد بینایی برای انواع کارها ضروی است. درجات مختلفی از اختلال بینایی وجود دارد، اگرچه برخی مشاغل می‌توانند با حد پایینی از تیزبینی و حتی با کوریِ کامل انجام شوند (مانند پاسخ دادن به تلفن یا کار با صفحه‌کلیدهای خاص) اما انواع خاصی از کارها فقط زمانی قابل انجام هستند که عملکرد بینایی کاملاً طبیعی باشد.
داشتنِ تیزبینیِ طبیعی بیشترین اهمیت را در انتخاب فرد مناسب برای کار دارد، اما گستره میدانهای بینایی، دید دوچشمی و دید رنگ نیز می‌توانند بر تصمیم‌گیری تأثیرگذار باشند. بنابراین معاینه چشم یا بینایی سنجی به عنوان یکی از آزمونهای اصلی در معاینات طب کار مطرح است و بسیاری از مشاغل استانداردهای مشخصی از نظر سنجش بینایی دارند.
اهمیت سنجش بینایی یا اپتومتری در معاینات طب کار برای کارفرما و کارگر چیست؟
۱-معاینات بدو استخدام و معاینات دوره‌ای افراد از نظر کفایت بینایی باعث می‌شود افرادی که اختلال بینایی غیر قابل‌درمان دارند در مشاغلی قرار بگیرند که متناسب با توانایی ایشان باشد.
۲- بهبود وضعیت بینایی باعث بهبود کارایی و تولید، کاهش حوادث و در نتیجه کاهش هزینه‌ها و غیبت از کار می‌شود.
۳- ثبت جزییات بینایی کارگر در معاینات بدو استخدام، پایه‌ای برای ارزیابی مشکلات پس از حوادث و یا بیماریهای شغلی میباشد که در مبحث پرداخت دیه و غرامت کاربرد فراوان دارد.
۴- نقائص بینایی با گذر زمان معمولا به سمت بدتر شدن می‌روند و معاینات دوره‌ای و کشف این موارد همراه با برقراری تناسب بین فرد و کار باعث ارتقاء کارایی فرد و سیستم می‌شود.
انواع آزمونهای بینایی سنجی (اپتومتری) در معاینات طب کار
آزمونهای سنجش بینایی که معمولاً در معاینات شغلی طب کار کاربرد دارند شامل بررسی تیزبینی یا حدت بینایی، دید عمق، میدان بینایی و دید رنگ میباشد که در زیر شرح داده می شوند.
تیزبینی یا حدت بینایی
حدت بینایی اکثرا توسط چارت‌‌های اسنلن (معمولا صفحه حرف E) اندازه‌گیری می‌شود که برای سنجش بینایی دور و نزدیک طراحی شده‌است و نتیجه به‌صورت یک کسر ارائه می‌شود. حدت بینایی به‌عنوان شاخص اولیه ارزیابی صحت بینایی فرد در نظر گرفته می‌شود اما باید به این نکته توجه داشت که حدت بینایی تنها دید مرکزی را ارزیابی می‌کند و سایر شرایطی که قسمت‌های محیطی شبکیه را در گیر می‌کند نشان نمی‌دهد. بنابراین حدت بینایی تنها یکی از شاخص‌های معاینه چشم بوده و نباید به سلامت کلی چشم و بینایی اطلاق شود.
دید عمق
سیستم بینایی می‌تواند با استفاده از نشانه‌های تک‌چشمی و دوچشمی، فاصله بین اشیا را تشخیص دهد. درک ابعاد یک جسم در دید دوچشمی نسبت به دید تک‌چشمی بیشتر است. محل قرارگیری هر چشم در جمجمه نسبت به چشم دیگر متفاوت است در نتیجه شبکیه در هر چشم تصویر متفاوتی (هر چند اندک) نسبت به چشم مقابل دریافت می‌کند و در نهایت وقتی این دو تصویر با هم در مغز ادغام می‌شوند درک فرد از عمق و ابعاد آن جسم افزایش پیدا می‌کند. درک عمق در مشاغلی ازقبیل کارکنان بازرسی، اپراتور ماشین‌ها و تجهیزات متحرک اهمیت خاص خود را پیدا می‌کند. برای تست دید عمق نیز ابزارهای مختلفی وجود دارد که اساس کار تمام این تستها، تشخیص یک شکلِ برجسته در میان سایر اشکال است که با استفاده از عینک polarized-cross انجام می‌شود.
دید رنگ
یک فرد با دید رنگ طبیعی می‌تواند میلیونها رنگ متفاوت را تشخیص دهد، اما برای قضاوت مطلق تنها حدود ۳۰ رنگ را میتوان با اطمینان مشخص کرد. اختلالات افتراق رنگ یا به اصطلاح کوررنگی به دو صورت ارثی و اکتسابی است. موارد ارثی بیشتر اختلال در تشخیص رنگ‌های سبز و قرمز را دارند در حالیکه در موارد اکتسابی بیشتر طیف رنگی زرد و آبی تحت تاثیر قرار می‌گیرد. در این میان نوع مادرزادی شیوعِ بالاتری دارد (۸ %مردها و ۰٫۵ %زنها) و دوطرفه است، اما نوع اکتسابی در اثر مواجهه با موادی مانند حلالهای آلی (مانند استایرن و تولوئن) و جیوه و یا بیماریهای کوروئید، رتین یا عصب بینایی دیده می‌شود که ممکن است یک طرفه باشد. اگر هر سه رنگ وجود داشته باشد اما یکی غیرطبیعی باشد یا نسبت آنها متفاوت باشد، تریکروماتیسم ناهنجار (Anomalous trichromatism) است.
میدان بینایی
میدان بینایی چشم نرمال در حالت ثابت قادر به دیدن یک محـرک بینایی در منطقه ای به وسعت ۶۰ درجه از بالا، ۷۰ درجـه از پایین، ۹۵ درجـه سـمت تمپـورال و ۶۰ درجـه سـمت نازال است. کل میدان دید افقی تـا ۱۹۰ درجـه گسـترش دارد (۱۴۵ درجــه بینــایی تــک‌چشــمی و ۱۲۰ درجــه همپوشانی دوچشمی. برای داشتن میدان بیناییِ کامـل نیاز به دید دوچشمی وجود دارد که دید استریوسـکوپیک ایجاد می‌کند. اشخاصی که دید تک‌چشـمی دارنـد، هـم میدان بیناییِ کاهش یافته دارند و هم ایـنکـه همپوشـانیِ دوچشمی برای جبـران نقطـه کـور ندارنـد، در نتیجـه در میدان بینایی‌شان یک اسـکوتومای مطلـق وجـود دارد.
شایع‌ترین علل محدودکننده میدان بینایی شامل کاتاراکت (آب مروارید)، گلوکوم (آب سیاه)، اختلالات شبکیه و سن هستند. شیوع کاهش میدان بینایی در سنین ۶۰-۱۶ سالگی در حدود ۳٫۵-۳ درصد بوده در حالیکه در سنین بالای ۶۵ سال به ۱۳ درصد می‌رسد. بیشتر بیمارانی که دچار اختلالات دید محیطی و میدان بینایی هستند دید مرکزی مناسب را حفظ می‌کنند.
نتیجه‌گیری:
بر اساس مطالب ذکر شده، ارزیابی توانایی بینایی افراد به عنوان قسمتی از معاینه کامل چشم و یا استفاده از متدهای غربالگری در کلیه مشاغل توصیه می‌شود و اولین قدم در این راه تعیین استانداردهای بینایی برای هر شغل میباشد. بدین منظور باید هر مهارت مورد ارزیابی و آنالیز دقیق قرار بگیرد. این مهم بعنوان بخشی ضروری در معاینات پزشکی قبل از استخدام و معاینات اداواری طب کار شناخته می‌شود. بنابراین در مرکز تخصصی طب کار پرانا سنجش بینایی یا اپتومتری معاینات طب کار در کنار سایر تست‌های ضروری طب کار انجام می‌پذیرد.
طب کار پرانا را در شبکه های اجتماعی زیر دنبال کنید.
Loading...
