فهرست محتوا
بعد از پذیرش برای یک شغل یا در طی کار با مجموعه خاص، از شما درخواست می‌شود که معاینات و آزمایشات طب کار را انجام دهید. معاینات بدو استخدام و دوره‌ای برای تشخیص صلاحیت جسمی و روانی شما برای بر عهده گرفتن یک شغل یا ادامه کار در یک موقعیت شغلی است. آگاهی از لیست آزمایشات طب کار به شما کمک می‌کند تا از روند چنین آزمایش‌ها و معایناتی در طب کار آگاه شوید. همچنین به شناسایی مشکلات فرد یا بیماری‌های شغلی تا حد زیادی کمک می‌کند. در ادامه این آزمایش‌ها و لزوم انجامشان را بررسی کرده‌ایم.
لیست آزمایشات طب کار بدو استخدام و دوره‌ای
آزمایشات طب کار به مجموعه‌ای از آزمایشات و معایناتی گفته می‌شود که برای ارزیابی سلامت کارگران و تناسب توانایی آن‌ها با شغلشان انجام خواهد شد. این آزمایشات به صورت ادواری و به درخواست کارفرما نیز انجام می‌شود تا آسیب‌های شغلی به حداقل برسد. در کل لیست آزمایشات طب کار شامل موارد زیر می‌شود که در ادامه هر یک را به صورت جداگانه توضیح داده‌ایم:
- تست انعقاد خون
- تست سلامت تنفس
- تست اعتیاد
- نوار قلب
- معاینه اندام‌ها
- آزمایش ادرار
- بینایی‌سنجی و شنوایی‌سنجی
معاینات و بررسی اولیه اندام‌ها
از آنجایی که برخی مشاغل حساس چون خلبانی، آتش‌نشانی، نیروی دریایی و انتظامی باید در سلامت کامل باشند، معاینات و بررسی اولیه اندام‌ها در صدر لیست آزمایشات طب کار قرار دارد. یک پزشک متخصص در این زمینه به بررسی سلامت کامل جسمانی فرد و قدرت بدنی او می‌پردازد. همچنین در مورد سوابق و تاریخچه پزشکی نیز سوال خواهد کرد.
آزمایش خون
آزمایش خون یکی از مهم‌ترین تست‌ها چه در بدو استخدام و چه برای چکاپ و معاینات میان‌دوره‌ای به شمار می‌رود. آزمایش خون در طب کار شاخص‌های گوناگونی را سنجش می‌کند که شامل مواردی چون CBC،FBS CR، SGOT، SGPT می‌شود. تمامی این شاخص‌ها مربوط به شمارش اجزای خون از جمله گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید، هموگلوبین، پلاکت و … است. همچنین آزمایش چربی خون برای تعیین سطح تری گلیسیرید و کلسترول خون، آزمایش قند خون، تست اعتیاد با آزمایش خون و آزمایشات آنزیم‌های کبدی نیز انجام می‌شود تا وضعیت کلی سلامت فرد مشخص شود.
آزمایش ادرار
یکی دیگر از مواردی که در ادامه لیست آزمایشات طب کار باید به آن پرداخته شود، آزمایش ادرار است. از این آزمایش بیشتر برای ارزیابی سوءمصرف مواد مخدر و اعتیاد در فرد و بیماری‌هایی چون قند خون و … استفاده می‌شود.
نوار قلب
نوار قلب هم یکی دیگر از تست‌های طب کار در بدو استخدام افراد بوده و برای ارزیابی میزان سلامت قلب و نبود بیماری به کار می‌رود. اگر زیر 35 سال سن داشته باشید، این تست از شما گرفته نخواهد شد، اما برای افراد بالای 35 سال انجام آن ضروری است. در این آزمایش با کمک الکترود ضربان و ریتم قلب بررسی می‌شود. از آنجایی که آریتمی قلبی یکی از علل اصلی سکته است، انجام چنین تستی ضرورت دارد. همچنین به کمک آن دیگر اختلالات قلبی، سکته قلبی، گرفتگی عروق و انسداد رگ‌های کرونر و … نیز تشخیص داشته می‌شود.
بینایی‌سنجی
بررسی عملکرد چشم‌ها و بینایی‌سنجی یا همان غربالگری حدت بینایی یکی دیگر از مواردی است که در لیست آزمایشات طب کار باید به آن اشاره کرد. برخی مشاغل به دلیل جزئیات زیاد و دقت بالا به قدرت بینایی بالایی نیاز دارند. همچنین از این تست برای شناسایی عوامل آسیب‌رسان محیط کار بر روی بینایی در طول سالیان و با معاینات ادواری نیز استفاده می‌شود. آزمایش‌های بینایی‌سنجی یا اپتومتری شامل مواردی چون تیزبینی، دید عمق، دید رنگ و میدان دید می‌شود که در شناسایی و درمان مشکلات بینایی کاربرد زیادی دارند.
شنوایی‌سنجی
در ادامه لیست آزمایشات طب کار نوبت به شنوایی‌سنجی می‌رسد. معاینه شنوایی با ادیومتری از راه هوا انجام می‌شود. شنوایی‌سنجی هم در بدو استخدام برای تعیین سلامت فرد و هم به صورت ادواری برای افراد شاغل در مکان‌های پرسروصدا برای تشخیص به موقع و جلوگیری از صدمات شنوایی کاربرد دارد.
اسپیرومتری
آزمایش اسپیرومتری یکی دیگر از مراحلی است که در طب کار باید گذراند. هدف از انجام آن بررسی حجم ریه و ارزیابی مشکلات مربوط به تنفس است. در واقع اسپیرومتری برای تشخیص بیماری‌های سخت تنفسی از جمله برونشیت مزمن، آسم و … کاربرد دارد. همچنین در معاینات ادواری برای برخی مشاغل نیز که مدام با مواد شیمیایی کار می‌شود، این تست انجام خواهد شد.
تست اعتیاد
اعتیاد جزو بیماری‌های روانی به شمار می‌رود و امکان دارد که اعتیاد فرد بر روی عملکرد او در یک جایگاه شغلی اثر منفی بگذارد. برای همین انجام چنین آزمایشی ضرورت دارد و جزو مهم‌ترین موارد در لیست آزمایشات طب کار به شمار می‌رود. در آزمایش اعتیاد وجود مخدرهای زیر ارزیابی و بررسی می‌شود:
- استروییدها
- ترکیب‌های مربوط به ماری‌جوانا
- آمفتامین‌ها
- ترکیب‌های مربوط به فنوباربیتال
- کوکائین
- ترکیب‌های الکلی
- اپیوییدهای مخدر شامل کراک، هرویین و تریاک
چکاپ دوره‌ای
علاوه بر معاینات و آزمایشات بدو استخدام طبق ماده 92 قانون کار، معاینات ادواری هم اجباری هستند. طبق این قانون چنین معایناتی حداقل یک‌بار در سال باید صورت گیرد و شامل تمامی موارد بالا است تا سلامت کارکنان و کارگران پایش شود. همچنین بیماری‌های شغلی در مراحل آغازین شناسایی شده و اقدامات لازم برای پیشگیری یا درمان انجام خواهد شد.
چرا انجام تمام موارد در لیست آزمایشات طب کار اهمیت دارد؟
انجام آزمایشات طب کار چه در بدو استخدام و چه به صورت دوره‌ای اهمیت زیادی دارد. دلایل اهمیت آن را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- حفظ سلامت کارکنان: آزمایشات و معاینات طب کار به شناسایی زودهنگام مشکلات سلامت مرتبط با شغل کمک می‌کند. این امر می‌تواند از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کند و سلامت کارکنان را بهبود بخشد.
- افزایش بهره‌وری: کارکنانی که از سلامت بهتری برخوردارند، کارایی و بهره‌وری بیشتری دارند. با انجام آزمایشات طب کار و مدیریت بهتر سلامت کارکنان، شرکت‌ها می‌توانند از افزایش بهره‌وری در محیط کار مطمئن شوند.
- کاهش غیبت و ترک کار: بیماری‌ها و مشکلات جسمی و روحی می‌توانند باعث افزایش میزان غیبت کارکنان شوند. با شناسایی و درمان مشکلات در مراحل اولیه، میزان غیبت کاهش می‌یابد و کارکنان بیشتر و موثرتر در کار حاضر می‌شوند.
- کاهش هزینه‌های درمانی: با شناسایی زودهنگام مشکلات سلامت، هزینه‌های درمانی کاهش می‌یابد. درمان بیماری‌ها در مراحل اولیه معمولاً کم‌هزینه‌تر و ساده‌تر از درمان بیماری‌های پیشرفته است.
- ایجاد محیط کاری ایمن: با شناسایی و کاهش خطرات بالقوه در محیط کار به کمک معاینات و آزمایشات ادواری، ایمنی محیط کاری بهبود می‌یابد. این موضوع نه‌تنها سلامت کارکنان را تضمین می‌کند، بلکه از وقوع حوادث و آسیب‌های شغلی نیز جلوگیری خواهد کرد.
به طور کلی، انجام آزمایشات طب کار و معاینات مربوطه یک سرمایه‌گذاری مهم برای شرکت‌ها یا سازمان‌ها به شمار می‌رود که به بهبود سلامت، بهره‌وری و رضایت شغلی کارکنان کمک می‌کند. همچنین باید اشاره کرد که در بلندمدت به سودآوری و موفقیت شرکت‌ها و حفظ سلامت و رفاه کارکنان منجر می‌شود.
سخن پایانی
در این مقاله در مورد لیست آزمایشات طب کار، معاینات و تست‌های لازم بدو استخدام و ادواری صحبت شد. بهترین مرکز طب کار، مرکزی است که تمامی این خدمات را در محیطی به‌روز و به صورت جامع ارائه دهد. خوشبختانه با مراجعه به مرکز طب کار پرانا علاوه بر انجام این نوع خدمات، آزمایشات و معاینات از خدمات دیگری چون تست اینبادی، مشاوره ارگونومی و … نیز می‌توان استفاده کرد.
سوالات متداول
- لیست آزمایشات طب کار شامل چه مواردی می‌شود؟
آزمایشات طب کار شامل مواردی چون تست انعقاد خون، تست سلامت تنفس، تست اعتیاد، نوار قلب، معاینه اندام‌ها، آزمایش ادرار، بینایی‌سنجی و سنجش شنوایی می‌شود
- اهمیت انجام معاینات و آزمایشات طب کار چیست؟
آزمایشات طب کار برای ارزیابی سلامت کارگران و تناسب توانایی آن‌ها با شغلشان انجام می‌شود. این آزمایشات به صورت ادواری هم انجام خواهد شد تا آسیب‌های شغلی به حداقل برسد.
- آزمایشات طب کار فقط در بدو استخدام انجام می‌شود؟
علاوه بر معاینات و آزمایشات بدو استخدام طبق ماده 92 قانون کار معاینات ادواری هم اجباری هستند. طبق این قانون چنین معایناتی حداقل یک‌بار در سال باید انجام شود.
بیشتر بخوانید:
مدارک مورد نیاز طب کار و کارت سلامت
معیار های بهترین مرکز تخصصی طب کار
