معاینات طب کار و آزمایشات طب کار

طب کار و بیماریهای شغلی شاخه ای از علوم پزشکی در حوزه معاینات شغلی است که به بررسی سلامت کارگران در محیط کار آنها از نظر ابتلا به بیماریهای شغلی و اختلالات مرتبط با آن تحت عنوان معاینات طب کار می پردازد. این معاینات با نام‌های دیگری تحت عنوان معاینات بدو استخدام ، معاینات دوره ای، آزمایشات طب کار، معاینات تامین اجتماعی، معاینات پزشکی استخدامی و… شناخته می‌شود.

هدف از انجام آزمایشات پزشکی طب کار چیست؟

هدف از انجام این معاینات اعم از معاینات بدو استخدام و معاینات دوره ای عبارتست از به حداقل رساندن میزان شیوع و شدت حوادث و بیماریهای شغلی از طریق ایجاد تطابق بین توانایی های جسمی و روانی شاغلین و نیازهای مربوط به شغل واگذار شده به آن‌ها. بنابراین آزمایشات طب کار از مواردی است که در استخدام و همچنین بررسی شرایط جسمانی افراد استخدام شده اهمیت بسیار بالایی دارد. این آزمایشات به منظور بررسی میزان سلامت جسمانی افراد و همچنین تعیین میزان آسیب های احتمالی ناشی از شرایط کار در افراد استخدام شده، انجام می گیرد. از این جهت آزمایشات طب کار الزام قانونی دارد که تحت عنوان معاینات قبل از استخدام و همچنین بسته به شرایط و خطرات احتمالی که فرد را تهدید می کند، به صورت معاینات دوره ای و در فاصله های زمانی معین انجام می شود.

در نتیجه با استناد به نتیجه معاینات قبل از استخدام کارفرما می تواند تصمیم بگیرد که فرد متقاضی با توجه به توانایی هایی جسمی و روانی وی به کاری که متناسب با توانایی های او باشد گمارده شود. از طرفی انجام معاینات ادواری و سالیانه نه تنها به کارفرمایان در پیشگیری از بروز حوادث و بیماریهای شغلی که منجر به کاهش بهره وری سیستم، افزایش غیبت‌ها و پرداخت غرامت‌های سنگین به شاغلین می‌شود کمک می‌کند بلکه بواسطه آن سلامت شاغلین با پایش‌های دوره ای و سالیانه ارزیابی و تحت نظر گرفته می‌شود.

آزمایش طب کار چیست و چرا ضرورت دارد؟

یکی از مهمترین و اساسی‌ترین برنامه‌های پیشگیری از بروز بیماری‌ها و حوادث ناشی از کار انجام معاینات پزشکی نیروی کار است که به آزمایش پزشکی طب کار شناخته می‌شود. بر اساس ماده ۹۰ قانون تامین‌اجتماعی، افراد شاغل در کارگاه‌ها باید قابلیت و استعداد جسمانی متناسب با کارهای مرجوع را داشته باشند. به این منظور کارفرمایان موظف هستند پیش از به کار گرفتن نیروی انسانی، معاینات بدو استخدام کارگران را انجام دهند.

در صورتی که پس از استخدام مشمولان قانون، معلوم شود که مزدبگیران در حین استخدام، قابلیت و استعداد کار مرجوع را نداشته‌اند و کارفرما در معاینه پزشکی آن‌ها تعلل کرده و در نتیجه بیمه‌شده دچار حادثه شده یا بیماری‌اش شدت یافته، سازمان تامین‌اجتماعی تعهدات قانونی را درباره بیمه‌شده اجرا کرده و هزینه‌های مربوط به آن را از کارفرما طبق ماده۵۰ قانون تامین‌اجتماعی مطالبه و وصول خواهد کرد.

چرا انجام معاینات طب کار یک الزام قانونی است؟

هدف از الزام کارفرمایان به اجرای ماده ۹۰ قانون تامین اجتماعی، صیانت از نیروی کار، پیشگیری از حوادث ناشی از کار، ضرورت توجه به الزامات قانونی از سوی کارفرما و ارجاع شغل متناسب با توانایی جسمی و روحی افراد است. بر این اساس، افراد شاغل در کارگاه‌ها باید قابلیت و استعداد جسمانی متناسب با کارهای مرجوع را داشته باشند و کارفرمایان مکلفند قبل از به کارگیری کارگران، ترتیب معاینه پزشکی آن‌ها را بدهند.

شناسایی زود هنگام بیماری‌های شغلی از این جهت اهمیت دارد که اگر بیماری‌های ناشی از کار هر چه سریع‌تر و زودتر شناسایی شوند می‌توان با انجام اقدامات درمانی و پیشگیرانه مناسب از پیشرفت آن‌ها به مراحل شدید و غیر قابل درمان ممانعت کرد. همچنین می‌توان از ایجاد ناتوانی دائمی‌کارگر جلوگیری کرد که این مسأله در نهایت هم به نفع کارگر، هم به نفع کارفرما و هم به نفع سلامت جامعه خواهد بود.

بیماریهای شغلی به چه بیماریهایی می‌گویند؟

بیماریهایی که به علت مواجهه با عوامل فیزیکی، شیمیایی، ارگونومیک و بیولوژیکی در محیط کار بوجود می آیند را بیماری های شغلی می گویند. مطابق ماده ۷ قانون تامین اجتماعی، بیماری، وضع غیر عادی جسمی یا روحی است که انجام خدمات درمانی را ایجاب می‌کند، موجب عدم توانایی موقت اشتغال به کار می‌شود یا اینکه موجب هر دو در آن واحد می‌گردد. بعبارت دیگر بیماریهای ناشی از کار بعلت اشتغال به یک کار و تحت شرایط موجود در آن بوجود می‌آیند. بدین منظور معاینات شغلی جهت تشخیص و تفکیک این بیماریها از سایر بیماریها انجام می‌شود.

در لینک روبرو با انواع بیماریهای شغلی آشنا  خواهید شد.

چنانچه معاینات اولیه به‌درستی و به‌طور کامل انجام شود، ممکن است در بعضی از موارد منجر به آشکارشدن برخی بیماری‌های نهفته فرد شود و شخص بتواند با مشخص‌شدن نتایج معاینات، اقدام به درمان به‌موقع بیماری خود کند. بنابراین انجام آزمایشات طب کار در پیشگیری از بیماریهای شغلی بسیار حائز اهمیت است.

آزمایشات طب کار شامل چه مواردی است؟

کلیه آزمایشاتی که در مراکز طب کار تحت عنوان معاینات پیش از استخدام و معاینات ادواری انجام می‌شود بر اساس دستورالعمل سازمان وزارت بهداشت و درمان کشور تعیین شده است. اینکه چه مواردی در هریک از این معاینات بررسی شود بستگی به نوع معاینات و شغل فرد دارد. بطور کل در این معاینات مواردی چون آزمایش خون و ادرار، تست‌های بینایی، شنوایی، ظرفیت عملکرد ریوی و نوار قلب وجود دارد و در آخر ویزیت پزشک انجام می‌شود. سپس متخصص طب کار بر اساس نتایج کلیه بررسی‌های صورت گرفته در خصوص وضعیت سلامت و شرایط کاری وی اظهار نظر می‌کند.

درنتیجه در معاینات بدو استخدام، پزشک متخصص طب کار هر فرد را با توجه به توانایی‌های فردی و تناسب وی با نیازهای شغل، جهت گماردن به شغل پیشنهادی می‌سنجد. در معاینات دوره ای، هر فرد با توجه به وضعیت سلامت دوره قبل خود سنجیده می شود و درصورت ایجاد بیماری یا عود بیماری قبلی راهکارهای مناسب هر فرد به او داده می‌شود. مرکز تخصصی پرانا در طول فعالیت خود با ارائه خدمات با کیفیت و راهکار های ساده اما کارآمد سعی در پیشگیری از بیمارهای شغلی کارگران و کارمندان داشته است. چرا که سرمایه هر کارفرمایی نیروی کار سالم و شاداب است. همچنین این مرکز با عقد تفاهم نامه با سازمان تامین اجتماعی در لیست مراکز مجاز به انجام معاینات پزشکی پیش از استخدام موضوع ماده ۹۰ تامین اجتماعی قرار دارد.

نقش آزمایش طب کار در پیشگیری از بیماریهای شغلی

با توجه به کاهش روز افزون تحرک افراد، به دلیل سبک زندگی شهرنشینی و افزایش دغدغه‌های کاری، همه ما در معرض ابتلا به بیماری‌های سخت و گاه لاعلاج عصر مدرن هستیم اما در صورتیکه به شکل مستمر به ابعاد مختلف سلامتی جسمی و روانی خود توجه کنیم، احتمال درگیر شدن با این بیماری‌ها بویژه بیماری‌های ناشی از کار تا حد زیادی کاهش می‌یابد. اکثر بیماری‌ها در مراحل اولیه درمان قابل کنترل هستند و از عواقب سخت و زیان‌بار آن تا حد زیادی می توان جلوگیری کرد. بنابراین با توجه به اهمیت موارد ذکر شده در خصوص بیماری های شغلی انجام این گونه معاینات برای کلیه شاغلین شامل معاینات بدو استخدام و معاینات دوره ای و سایر خدمات آن ضرورت می یابد.

ما در مرکز طب کار پرانا آمادگی خود را جهت انجام معاینات تامین اجتماعی، معاینات قبل از استخدام، معاینات ادواری، آزمایشات طب کار مربوط به سلامت کارکنان (ادیومتری، اسپیرومتری، نوار قلب، معاینه پزشک متخصص یا عمومی، بینایی سنجی) و همچنین ارائه مشاوره و راهکارهای پیشگیری از بروز صدمات و بیماری‌ های شغلی برای کارگران و کارکنان سازمان‌ها، ارگان‌ها و واحدهای صنعتی و تولیدی اعلام می‌داریم.

همچنین جهت سهولت شما کارفرمایان عزیز، تیم متخصص مرکز تخصصی طب کار پرانا می‌تواند در محل کار شما مستقر گردیده و کلیه معاینات درخواستی را انجام دهد.